Yazar: alisekulu

“Mevlana gibisi bir daha gelmemiştir ” diyerek bu konuyu noktalayanlar olabilir ama Allah bize “kendisine nimet verilenler” dediğine göre, bu nimete ulaşan başka Mevlanalarda hep olacaktır. Sadece biz farkında değiliz. Öncesinde ve sonrasında Mevlana hazretleri gibi büyüklerin olduğunu biliyoruz. Ancak aldıkları yolun gereği şöhretten kaçtıkları da biliniyor. Hatta “Şöhrette felaket vardır” diyorlar. Kendilerince emir telakki ettikleri olaylar dışında gizlenmeyi tercih ediyorlar. Örneğin; Şöhrete düşmek zorunda kalanlardan Yunus Emre Hz.leri de şiirlerinde kendinden yüzyıllar sonra gelişen olayları anlatması dışında sanat ve bilgi aktarımı açısından hayranlık ölçüsündedir. Üzerlerinde bulunan harikulade hallere ulaşabilmek için tevazu hatta yokluk kapısını kullandıkları bilinmektedir. Bu durumda tanınmak veya tanınmamak onların iradelerinden çok zuhurata bağlı gibi gözüküyor. Aksi takdirde herhangi bir istek mesela insanlara kemalat sunabilmek, örnek olabilmek, varlık sebebi olup, kemalata engel olurdu. Müsaadenizle toparlamaya çalışırsak; Allahtan, Allah’a razı olmanın dışında hiçbir arzuları yoktur. Rızası için bile ısrar etmeyerek keşif, keramet ve hatta kemalat, olgunluk bile istemeyerek sadece onun verdiği vasıflara razı olanlar, ondan memnun mutlu olanlar, özel sevgisini kazanıp onlar için varlığı ile yokluğu bir olan harika hallere ulaşmışlardır. O da benim velilerim ekseri gizlidir, çoğunu ancak ben bilirim demiştir. Bu durumda bizlere düşen, ayağımıza demir ayakkabı giyip, elimize demir asa alıp demir eriyene kadar, bizi hakiki ilime götürecek olan Mevlanaları gerekirse Çin’e kadar gidip aramaktır. Belki de bazı insanlarımız, çevremizdeki zaman zaman cereyan eden seviyesiz tutumlara bakarak, böyle bir devirde Allah’ı hakkel yakin anlayacak...

Burada nefs, mücadele için önümüze konulan engeldir, taştır. Kim koydu bu taşı buraya diye soran olursa, o taşı oraya koyan Allahtır. Şimdi artık bize engel olmasını istemediğimiz bir nefsin farkındayız. Ama dünya tiyatrosunda kendisine düşman rolü biçilmiş nefsimizi baştan oturtulduğu kalp tahtından alaşağı ederek, yerine ruh’u geçirmemiz gerekmektedir. Ruh’u makamına geçirmek içinse dost ve düşman tarafı çok iyi tahlil etmeliyiz.Bizim tarafı olduğumuz ruh’u kendimize bakarak tanımamız, imkânsız gibidir. Çünkü üzerine ilave edilen bir nefs vardır. Böylece derinlerin derininde, en gizli yerlerde kalmıştır. Zaman, zaman güç bulup da dışarıya sızıyor olsa bile ekseri nefsin kontrolünde ki hareketlerin arasından onu seçmek zordur. Eğer sahabelerin, peygamberimizde ki kemalatı, olgunluğu, Ruh’un tasarrufunun açığa çıkışını izleme bahtiyarlığına sahip olsaydık işimiz kolaylaşabilirdi. Hem bu durumda O’da bize maddi ve manevi yardımlarda bulunarak yardımcı olurdu. Fakat bizim için şu an öyle bir ihtimal yoktur. Madem Allah dinleri onun güzel ahlakı ile süslenmemiz için göndermiştir, bu durumda cismi tecelli tur’u olmuş başka Salih kullarda hep var olacaktır. Çünkü Allah boş işlerden münezzehtir. Bir tane bile insan yetişmeyecek bir kurulu sistem her halde düşünülemez. Biz bu durumda güzel ahlaka tam tecellileri ile ulaşmış bir insanı kâmil görürsek onu örnek alabiliriz. Ama çevremizde yoksa ne yapmalıyız? Anlatıla gelen güzellikleri anlamaya çalışarak, kazanamayacak bile olsak savaşa devam etmeliyiz. Nefsi emmareyi tanımaya gelince; Salih babanın şu dörtlüğü işaret veriyor gibi duruyor. … Nefsi emmarenin bilinmez fendi Gönül şehri bahri Nil olmayınca...

İçimizde bizi mahlûkatın en şereflisi olmaya aday eden bir ruh var. O ruh bize Allah’ın kendisinden bahşedilmiştir. Birde bizi kötülüklere sevk etmeye hazır bir canlı bomba tuzaklanmış ama haberdar edilerek. Bu canlı bomba, biz ölmeden önce “Ölmeden önce ölünüz” hadisi şerifiyle, ölmesi, aslında kötülüklerinden temizlenerek nefis hale getirilmesi tavsiye edilmiş nefsdir. Karşımıza bu isimlerle çıkarılmıştır. İsteyen başka isimlerde kullanabilir. Belki aşırı benlik veya uygun göreceğiniz başka bir isimde bulabilirsiniz. Fakat burada ekseriyetle genel olarak kullanılan nefs, nefsi emmare gibi sabitlenmiş isimleri kullanıyoruz, kullanacağız. Peygamber efendimiz ruhlar’dan bahsetmemiş. Rabbimin emrindedir demiş. Bu durumda bizim de ruh’u ve inceliklerini kavramamız imkânsızdır. Ancak genel olarak da bir şeyler söylenmiş.[i] “Kendi ruhumdan ruh üfledim” kutsal kelamı, bize içimizde, her insanda Yaratandan bir parça mevcut bulunduğunu göstermektedir. Nasıl bir mevcudiyetleyse? Sanırım insanın ahseni takvimdir, nüshayı kübradır diye anılarak, meleklerin secdesine layık görülmesi de buradan doğmaktadır. Bahsi geçen bu secde “Biz Âdeme esmayı öğrettik, onun için secde edin” denerek, pekiştirilmiş bir secdedir. Buradaki öğrenmeyi de iyi anlamalıyız. Bu öğrenmenin hakkıyla tüm detaylarıyla ve incelikleriyle oluşması için, Âdem tarafından Allah’ın bütün esmalarının yaşamında tecelli ediyor, açığa çıkıyor olması gerektiği zannındayım. Yoksa Allah’ın isimlerini ezberlemek bir rivayette yüz binlerce sene meleklere hocalık yaptığı söylenen şeytan için çok kolay olurdu. Üstelik hatadan münezzeh kılınmış, kurtarılmış meleklere hocalık yapabilmek için kusursuz bir ilime sahip olması gerekmektedir. Bu sebeple şeytanın da esma-ı şerifleri bildiği açıktır. Ama demek ki bu bilmeyi...

Ben kimim? Nereden geldim? Nereye gidiyorum? Klasiklerini sürekli duymaktayız. Bu sorular hep sorulur. Hep bunun ardında da gizem veya gizemler aranır durur. İsteriz ki bir babayiğit gelsin bana, benim ne kadar mükemmel olduğumu göstersin. Hemen peşinden de beni beklemekte olan mükemmel geleceğimin içine bıraksın. Biz böylece bekler dururuz ama ne gelen olur ne giden ve bir de kafamızı tahtaya vurduktan sonra bakarız ki… … Terk et seni doğru râha1 var yürü Pîr-i Sâmî gibi şaha var yürü Halâs2 ol zulmetten mâha3 var yürü Ara bul kendine bir sâdık yoldaş4 Sakın Salih gibi kalma âvâre Cân bedende iken kıl buna çâre Sonra ısırdırlar seni çok mâre5 Daha nef’i6 vermez döktüğün kan yaş …                                                                   Salih baba 1 râha = Yola 2 Halâs = Temizlenmek 3 Mâh = ay olup burada ışık olarak kullanılmıştır 4 Fatihada doğru yolda olup kendisine nimet verilenler 5 Mâr = Yılan 6 Nef’i = Çare Salih babanın ikinci dörtlükte de işaret ettiği gibi, boş ve avare beklentilerin sonunda, hayat tamam olmuş ve kabir artık içeriden de tüm ihtişamı ile görülebilmektedir. Şairin o gün dilindeki “mâr (Yılan)”  semmi mâr yani kabir yılanları olarak ya da öldükten sonraki azaplar olarak karşımıza çıkar. Artık gözümüzden yaş değil kan akıtsak bile, bize nef’i, fayda vermeyecektir. Tıpkı, ehliyet sınavına hiç çalışmadan sınava girmiş gibi. Direksiyona geçmek ve ahretin virajlı dolambaçlarında yolu takip edecek trafik levha bilgilerini ve şoförlük bilmeden, nafile yol sıkıntılarından...

İlahiyatçıların bile bir noktada buluşamadıkları geniş bir konudur, Müslümanlık. İlahiyatçılar bugün değil, ilk günden beri neden ortak bir noktaya ulaşamamaktadırlar? Belki de dinler sadece ilahiyatçılara inmediği içindir. Ya da her bir ferde ayrı ayrı nimetler bahşedeceği için, anlayışlarında ayrı ayrı olması doğaldır. Bana bu düşünce çok güzel göründü. Ne güzel değil mi? Samimiyetle, iyi niyetle, başkalarını çekiştirmeden çeşit çeşit düşüncelere erişmek. Gelişen düşüncelerden oluşan çiçek bahçelerinde özgürce dolaşıp hoş kokular salan bu güzellikleri temaşa etmek. Ama birde farklı düşüncelerin oluşturduğu çeşitliliğin, değişik alanlarda gelişen farklılıklara sebebiyet vermesi vardır. Farklılıklardan kastımız toplumun o bölümü içindeki tartışmalara sebebiyet veren değişik görüşlerdir. Daha çok fikri, düşünsel meseleler üzerinde farklılıklar oluşmuştur. Dolayısıyla ibadet şekli üzerinde bu tarz farklılıklar fazlaca olmamıştır. Son cümle okurlarınca şüpheli bulunacak gibi dursa da, geniş toplumlarda ortak benimsenmiş ibadet biçimleri kabul görmüştür.  Buna rağmen kırk kişilik camide cemaatle namaz kılanlar, aynı sayıda tespih çekip, aynı anda âmin dedikten sonra, daha caminin avlusunda bazen tartışmalara kadar varabilen ama ekseri keyifli sohbetlere dalmaktadırlar. Sohbetlerde çeşitlilikler olmasaydı, farz olmayan bu davranış tarzı sıkar ve devam edilemezdi, her gün aynı şeyleri konuşmak belli ki bıktırırdı. Fikri meseleler üzerindeki farklılıklar aslında cümlelerin, olayların değişik algılanmasından kaynaklana gelmiştir. Detaylara inebilme fırsatı yakalayabildiğimiz zamanlarda, ayrı noktalarda bulunan başlangıç farklılıklarının, ortak bir yol kavşağında buluşarak aynı hedefe doğru yol aldıklarını görebilirdik. Gaye Allahtır. Gayesi Allah olan bir düşüncede ise bütün kavga ve tartışmalar son bulacaktır. Çünkü O’nun...