Katarakt Nedir?

Göz küresi içerisinde görme fonksiyonunda önemli rol oynayan saydam bir mercek bulunur. Göz içindeki bu merceğin saydamlığını kaybetmesine ve bulanıklaşmasına katarakt adı verilir.

Sponsor Bağlantılar

Katarakt Körlüğe Yol Açabilir mi?

Katarakt körlüğe yol açabilir ve tüm dünyada en sık görülen görme kaybı nedenidir. Ama katarakta bağlı görme kaybının tedavisi mümkün.

Kataraktın Sebepleri Neler?

Katarakt en sık ilerleyen yaşa bağlı olarak ortaya çıkar. İleri yaşlarda her insanda katarakt gelişimi görülebilir. Ayrıca diyabet, hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) gibi hastalıklar, kortizon gibi bazı ilaçların uzun süreli kullanımı ve göze darbeler katarakt gelişiminden sorumlu olabilir. Göz içi iltihabı, yüksek miyopi gibi bazı göz hastalıkları da katarakt sebebidir. Anne karnında geçirilen toksoplazma ve kızamıkçık gibi bazı enfeksiyonlar ve Down sendromu (mongolizm) katarakta yol açabilir.

Kataraktın Belirtileri Neler?

Kataraktın en önemli belirtisi görme keskinliğinin giderek azalmasıdır. Diğer belirtileri şöyle sıralayabiliriz:

* Gece görülen ışıklarla dağılmalar ve gözlerde kamaşma,
* Işık hassasiyetinde artış,
* İleri yaşlarda gözlük ve lens numaralarında belirgin değişmeler,
* Renk algılamasının giderek bozulması,
* Çift görme.

Katarakt Gençlerde Görülür mü?

Katarakt en sık ileri yaşlarda ortaya çıkar. Ama yeni doğan bebekte, çocukluk döneminde ya da gençlikte de görülebilir.

Katarakt Nasıl Teşhis Edilir?

Katarakt, göz muayenesi için tüm göz kliniklerinde yaygın olarak kullanılan biomikroskop adı verilen cihazla çok erken dönemde bile kolaylıkla teşhis edilebiliyor. İleri dönemde göz içindeki lens şeffaflığını kaybedip beyazlaşırsa kataraktın varlığı dışarıdan çıplak gözle bile anlaşılabilir.

Katarakt Nasıl Tedavi Edilir?

Kataraktın ilaçla tedavisi yoktur. Tek tedavisi ameliyattır. Katarakt ameliyatında amaç, saydamlığını kaybetmiş göz merceğinin alınarak yerine net görmeyi sağlayacak yapay bir saydam mercek yerleştirmektir. Ameliyatlar dikişli ve dikişsiz (fako) diye ikiye ayrılıyor. Fako yöntemi, dikişli yönteme göre çok daha kısa zamanda normal hayata dönmeyi ve net görebilmeyi sağladığı için önemli üstünlük sağlıyor. Fako tekniğinde yapılan şey şu: Gözün kornea adı verilen saydam tabakasında 3 milimetreden daha küçük bir kesi oluşturulur. Daha sonra bu kesiden göz içine sokulan ultrasonik dalgalar veren bir cihazla saydamlığını kaybetmiş göz merceği sıvılaştırılır ve emilir. Yerine görmeyi sağlayacak yapay bir mercek yerleştirilir. Saydam tabakadaki çok küçük kesi dikiş gerekmeden kısa sürede kendiliğinden kapanır. Bu arada fako yönteminde de yenilik var: Son dönemde ameliyat sonrasında hastanın hem uzak hem de yakını net görmesini sağlayan multifokal yapay mercekler kullanılıyor.

Katarakt Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Katarakt ameliyatı yaklaşık 10-15 dakika sürmektedir.

Katarakt Ameliyatı Ne Zaman Gerekli?

Modern katarakt tedavisinde artık eskiden olduğu gibi gözün tamamen görmez hale gelmesi beklenmemelidir. Günümüzde katarakt ameliyatının zamanına hasta karar verebiliyor. Kişi katarakta bağlı görme kaybının normal hayatını sürdürmesini, günlük işlerini yapmasını olumsuz etkilediğini düşündüğü anda ameliyat olabilir ve olmalıdır. Genel olarak görme keskinliğinin katarakt nedeniyle yüzde 50-60 düzeyine inmesi halinde ameliyat gerekli. Fakat pilotlar gibi yüksek görme hassasiyeti gereken kişilerde görme keskinliğinin yüzde 80-90 düzeyine indiği durumlarda bile ameliyat yapılması mümkün.

Katarakt Ameliyatı Sonrası Ne Zaman Görebilirim?

Katarakt ameliyatından sonra birinci günde dahi görmede çok önemli bir düzelme olur. Kısa süre içinde katarakt oluşmadan önceki görme kalitesine dönmek mümkün.

Katarakt Ameliyatının Riski Var mı?

Katarakt ameliyatı deneyimli göz doktorları tarafından gerçekleştirildiğinde başarı oranı çok yüksektir. En önemli risk çok nadir olarak karşılaşılan enfeksiyondur. Yine çok düşük oranlarda görülmekle birlikte, merceğin eritilmesi sırasında çevre dokular zarar görebilir, operasyon sonrasında retina tabakasında sıvı toplanabilir.

Katarakt Tekrarlar mı?

Ameliyattan sonra tekrarlaması söz konusu değildir. Ancak göz içine yerleştirilen yapay merceğin arkasında görmeyi etkileyebilecek hafif bir bulanıklık oluşabilir. Bu durum yeni bir cerrahiyi gerektirmez, çok kısa süren bir lazer işlemiyle ameliyat yapılmadan ortadan kaldırılabilir.

Katarakt Ameliyatının Başarısını Neler Etkiler?

Modern katarakt cerrahisinde katarakt oluşmuş mercek göz içinde ultrasonik dalgalarla eritilerek temizlenir. Bu nedenle ameliyatın kataraktın çok ilerlemeden yapılması daha iyi sonuç verir. İleri katarakt olgularında merceğin eritilmesi güçleşir, operasyon süresi uzar ve sorun oluşma oranı artar. Bu nedenle katarakt çok ilerlemeden tedavi edilmelidir.

Katarakt Ameliyatı Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Katarakt ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, ameliyattan sonra birkaç hafta süreyle damla şeklindeki ilaçların düzenli olarak kullanılmasıdır.

Doç. Dr. Osman Oram
Amerikan Hastanesi Göz Polikliniği Şefi