Yazar: onurhandemir

Fatalizm (Kadercilik); bütün olayların, tek ve tabiatüstü bir etken tarafından değiştirilemez şekilde belirlendiğini ileri süren teori. Bu teoriyi savunan Stoa’cılar, dış olayların değiştirilemeyeceğini, ayrıyeten özgür iradenin de olduğunu savundular. Bilimsel düşünüşün gelişmesiyle birlikte kadercilik, bilimsel gerçeklik karşısında geriledi. Tabiat zorunluluklarını daha iyi yenmek için bunları öğrenmeye çalışan bilimsellik karşısında etkisini yitirdi. Zorunluluk, bir kere öğrenilince Spinoza’nın belirttiği gibi, kader olmaktan çıkarak hürlüğe dönüşüyordu. Dini belgelerde ise kader konusuna getirilen açıklamada; kader, amaç ve gayret niyetinde sonuca ulaşmaktır ve bu sonuç kader olarak kabul görmüştür. Buna ek olarak, yaratıcının insanın tüm yaşamını, öncesini ve sonrasını bildiğini ama kötülük yapan bireyin bunu kendi iradesi ile yerine getirdiğidir. Olaylara odaksal değil de yelpazeyi genişleterek bakalım. Birey kötülüğü iradesi doğrultusunda yapmış olsa dahi yaratıcısının bunu bildiği göz önünde bulunduracak olursak yaratıcının insanları başı boş bırakarak engellemediğini, onların kötülük yapmasına göz yumduğunu görüyoruz ki, ” And olsun ki cehennemi hep insan ve cin ile dolduracagim.” sözünden yola çıkarak insanların kötülük işleyeceğini bilmesi yaratıcının esirgeyen, koruyup kollayan sıfatlarını da çürütüyordu. Tersini iddia eden olursa, “Bunca kötülük niye?” diye sorabilirsiniz. Bu noktada Friedrich Wilhelm Nietzsche’nin Tanrı öldü deyişi çok manidar oluyor. Öyleki Nietzsche “Hiçbir adalete sığmayan, sayısız çatışma ve acılar iyi bir Tanrı’ya nasıl mal edilebilir?” düşüncesinden yola çıkarak, Tanrı’nın ölümünün insanın anlaşılmaz olan doğasını yenmesi için ve üst insan’a ulaşılabilmesi için bir mecburiyet olduğunu savunmuştur. Neyse konumuza dönelim. Böyle bir yaratıcının insanı doğumunda iradesiz bırakması...

Dün gece başlayıp bitirdiğim Jean-Saul Sartre’nin Varoluşçuluk kitabı. Zihnimdeki birkaç düşüncem (Yorumum) yerine otururken bir kaçı havada asılı kaldı. Kitabı okuyanlar bilirler Marksistler’in eleştirilerini. Bunlardan bağımsız olarak; – Acaba Tanrı’yı benimsemiş olmasaydık ahlaki kurallar olmaz mıydı? Tabii ki bunun için önce ahlak kavramını dini belgelerden mi, insanın doğası gereği mi yoksa insan tasarısı mı olduğunu tartışmak gerekir. Bir diğeri ise; Tanrı’yı benimsemiş olmamız özümüzü, aslında emin olmadığımız, kanıtlayamadığımız, mantığımızın almadığı bir olgu yüzünden zincire mi vurduğumuzdur. Öyle ki tanrıtanımazlar ahlaki kurallara tabii sahipler. Öte yandan Tanrı inancı olanlar, belli bir yüzdesi yaratıcılarının buyruklarına karşı gelerek “Kötülük” yaparken ağızlarından dini terimleri düşürmüyorlardı. Profesör Doktor Celal Şengör “Dünyanın neresinde din egemen olmuşsa, ahlaksızlık tavana vurmuştur”1 derken ne kadar haklıydı? Ben ahlakın insan tasarısı olduğunu düşünüyorum. Eğer antiteziniz var ise sunabilirsiniz. Öncelikle eleştireceğim mazur görün. Diyorum ki, olayların en başına, köküne inmekte yarar var. Dini bilgilerimle; din olgusunda ahlaki ve etik kurallarca adaletten bahsedeceğim. Erkek ve kadını ele alalım. Günümüzde bakıyoruz ki kadın daha yeni yeni hakkını bulurken “Laiklik” ile tarihte biraz geriye gittiğimizde ikinci planda, hor görülüyordu. Şimdi temele inme vakti. Tanrı inancı olanlarda Adem ve Havva’nın yaratılışında Adem balçıktan yaratılmışken, Havva onun kaburga kemiğinden yaratılmış olmasaydı bu adaletsizlik kar topu gibi büyür müydü asır asır? Öyle ya, mümkün olacaktı Havva’nın da çamurdan (balçıktan) yaratılacak olması. Hadi gelin sizin ile bir ütopya kuralım. Neden mi? Belki yıkılır tabuları özümüzün. Din olmasaydı,...