Şizofreniİçindekiler:

Sponsor Bağlantılar

Şizofreni Tanımı,
Şizofreni Tarihçesi,
Sıklığı ve Başlangıç Yaşı,
Şizofreni Nedenleri,
Şizofreni Belirti  ve Bulguları,
Şizofreni Türleri,
Şizofreni Tedavisi,

Şizofreni Nedir?

Genç yaşta başlayan, kişilerarası ilişkilerde ve gerçeklerden uzaklaşarak, kendine özgü bir içe kapanım dünyasında yaşadığı düşünüş duyuş ve davranışlarda önemli bozuklukların görüldüğü ağır bir ruhsal bozukluktur.

Şizofreninin Şifresi Çözüldü

Türk bilimciler, tedavisi olmayan şizofreniye, beyinden fazla miktarda salgılanan “agmatin” adlı maddenin neden olduğunu kanıtladılar. Türk bilimcilerin bu keşfi şizofreninin tedavisi için çok büyük bir aşama oluşturacaktır.

Şizofreni Tarihçesi

* Orta Çağ Avrupa’sında şeytana tutulmuş diye bilinen hastaların büyük bölümü şizofrenlerdi.
* Morel (1860) da Demence precoce (erken bunama) deyimini kullandı.
* Hecker (1871) de hebefreniyi,
* Kahlbaum (1874)’te katatoniyi tanımladı.
* Kraepelin paranoid ve basit tipleri ekledi.
* Bleuler (1911) kişinin ruhsal hayatındaki yarılmaya (schisme) önem vererek schizofhrenia”zihin bölünmesi, yarılması adını önerdi.

* Türk bilimciler, şizofreniye beyinden salgılanan “agmatin” adlı maddenin neden olduğunu kanıtladılar.

Sıklık ve Başlangıç Yaşı

* WHO’ ne  göre sıklık oranı % 0, 85 olarak bildirilmiştir.
* Sıklık açısından; kadın ve erkek arasında fark yoktur.
* Başlangıç yaşı; 15-25 olarak belirlenmiştir.

Şizofreni Nedenleri

Organik Nedenler;
   -Kalıtım
   -Biyokimyasal (Dopamin-Noradrenalin)

Psikososyal Nedenler;
   -Psikolojik
   -Çevresel

Psikanalitik Açıdan Şizofreni

* Libido cinsel enerjinin dinamik belirtisi olarak tanımlanır. Çocuklukta bu enerji çocuğun benliğinde, bedeninde tutulur. Buna birincil narsisizm denir.

* Çocuk büyüdükçe çevre ile ilişkisi arttıkça libido çevredeki nesnelere yatırılır, gerçek nesne ilişkileri gelişir. Çevredeki nesnelere yatırılan ilgi bağlılık ve sevgiye nesne libidosu denir. Fakat her zaman bir miktar birincil narsisizm durumu da kalır, yani kişi kendini de sever.

* Şizofrenide ise nesne libidosu geri bedene benliğe çekilir ve kişinin dış dünya ile ilişkileri azalır, kişi ileri derecede narsistik duruma girerek küçük bir çocuk gibi olur.

* Nesne libidosunun dışarıdaki nesnelere yatırılmış ilgi ve yatırımın geri bedene çevrilmesi ikincil narsisizm durumu ; hastalardaki hypokondriazis ve otizmin nedeni olarak görülür.

* Psikanalistlere göre şizofrenlerde doğuştan yapısal yatkınlık nedeniyle ego zayıflığı ve birincil narsistik duruma kolayca gerileyebilme eğiliminin olduğu kabul edilir

Şizofreni Belirti ve Bulguları

* Genel görünüm – Dışa vuran davranış
-Vurdumduymazlık,
-İlgisizlik,
-Donukluk,
-Çekingenlik

* Konuşma ve İlişki Kurma
-Düzensizlik,
-Dağınıklık,
-Hızlanma  yavaşlama,
-Fakirleşme,
-Abuk subukluk,
-Kalıplaşmış yinelemeler (stereotipi)
-Çocuksuluk
-Çok konuşma, hiç konuşmama (mutizm)
-Konuşma yankılanması (ekolali)

* Duygulanım
-Başlangıç aşamasında anksiyete.
-Duygulanımda azalma ve küntlük,

* Bilişsel (cognitive)Yetiler
-Bilinç, yönelim genellikle yerindedir.
-Zekada belirgin gerileme olmaz, soyutlama yetisi bozulan hastalarda zekada eksilme izlenebilir.
-Kaba bellekte, dikkat bozukluğu yoksa bozulma olmaz. İşlem belleğinde yetersizlikler sık görülür.
-Algı bozuklukları (halüsinasyon ve illüzyonlar) görülebilir
-Gerçeği değerlendirme yetisi bozulur..

* Düşünce

a. Biçimi ve akımı
-Düşünceyi oluşturan sözcükler, semboller arasında mantıksal zincir kopar ya da bozulur.
-Düşüncede durmalar(blok), bir düşünceden ilgisi olmayan başkasına kaymalar, düşünce dağılması, parçalanması olur.
-Düşüncede anlamdan çok sözcüklerin akımına , ahengine, kafiyesine kendini kaptırır (clang çağrışım)
-Birkaç sözcükten parçalar, birkaç kavram bir araya getirilerek yoğunlaşma (condensation) yeni sözcükler, kavramlar türetme (neolojizm) görülür.
-Yavaş yavaş düşünce soyutluktan çıkarak somutlaşmaya başlar.
-Ağır vakalarda konuşma karmakarışık (enkoheran) anlamsız gibi görünen bir “sözcük salatası” haline gelir.
-Düşüncedeki zaman ve nedensellik kavramları bozulur. Birbirine karşıt duygu ve düşünceler yan yana görülebilir.
-Düşünce büyüsel, animistik bir nitelik kazanabilir.
-Düşünce çocuksulaşır (regresif düşünce).

b. Düşünce İçeriği
-Hypokondriak, mistik, metafizik uğraşlar, çeşitli saplantılar (obsesyonlar) çocukluk çağına ait garip anılar sık görülür.
-Hastadaki en önemli düşünce bozukluğu sanrılar (hezeyanlar)’dır.
Bunlar;  Erotomanik, büyüklük, perseküsyon, nihilistik, referans (alınma), somatik sanrılar (hezeyanlar) gibi olabilir.

* Devinim (Hareket)
-Genel davranış ve devinimde ağır ilgisizlik, istekli eylem azlığı ve toplumdan çekilme görülür.
-Manyerizm, stereotipi, koridor arşınlama, tike benzer hareketler olabilir.
-Taşkınlık , ya da donakalım (katatoni), hijyenleri ile ilgilenmeme, garip cinsel davranışlar görülebilir.

* Diğer Belirtiler
-İki değerlilik (ambivalans)
-İçe kapanım (otizm)
-ŞizofrenideArtı (Pozitif), Eksi (Negatif) Belirtiler

Şizofreni Türleri

Paranoid Şizofreni
Hebefrenik Şizofreni
Katatonik Şizofreni
Ayrışmamış Şizofreni
Şizofreni Sonrası Çökkünlük
Rezidüel Şizofreni
Basit şizofreni
Başka Türler
Şizotipal Durumlar
Şizoaffektif Bozukluk

Paranoid Şizofreni

-Geç ve yavaş başlar,
-Kötülük görme, büyüklük, etkilenme fikir ve sanrıları,
-Alınganlık, kuşkuculuk (benim hakkımda konuşuyorlar vb.) görülen düşünce bozukluklardandır.
-Düşünce kopuklukları, gerçeğe uygunsuzluk ve hastanın sanrılarında tutarsızlık var.
-Dine aşırı düşkünlük, metafizik, filozofik ya da cinsel uğraşlar,
-Kendini savunma, toplumdan kaçma, öfkeli, sert, kavgacı olma.

Hebefrenik (Disorganized) Şizofreni

-Düşünce ve hareket bozuklukları baskındır.
-Genç yaşta akut renkli pozitif belirtilerle başlar.
-Duygusal tepkilerde oynamalar, yüzeyellik, uygunsuzluk  görülür.
-Düşünce bozuktur (sanrılar, neolojizm, bloklar, stereotipik konuşmalar) görülür.
-Kişilikte dağılma, yıkım hızlıdır.
-Dış dünya ile ilişkiler kopuktur, davranışlar ilkel ve çocuksudur.
-Ekolali ekopraksi acaip jest ve davranışlar görülür.

Katatonik Şizofreni

-Hareket bozuklukları baskındır.
-Yemez, içmez, uyumaz, konuşmaz, öğütlere uymaz (negativizm).
-Bazen atak, aşırı hareketli (katatonik eksitasyon) olabilir.
-Tepkisiz görünmesine rağmen çevrede olup bitenleri görüp kaydetmektedir.
-Telkine yatkınlık (flexibitis cerea) olabilir.

Ayrışmamış Şizofreni

Şizofreni tanısı koyduracak belirtiler bulunur. Fakat bunlar ; paranoid, hebefrenik, katatonik türlerden birinin tanısını koyduracak biçimde ayrışmış değildir.

Şizofreni – Ardı Çökkünlük

-Şizofrenik bir atağın ardından belirgin depresyondur.
-Karamsarlık, kendini suçlama, sabah uykusuzluğu, anksiyete vardır.
-Aynı zamanda şizofreninin negatif bazen de pozitif belirtileri vardır.

Kalıntı (Rezidüel) Şizofreni

-Bir ya da birkaç aktif şizofrenik ataktan sonra daha çok negatif belirtilerin baskın olduğu kronik şizofrenik bozukluktur.
-Duygu küntlüğü, vurdum duymazlık, girişim ve eylem azlığı, toplumdan kopukluk, düşüncede somutlaşma ve fakirleşme, kendine iyi bakmama vardır.
-Acayip, kendine özgü, içe kapanık toplumdan uzak bir yaşamı seçmiş gibidir.
-Değişime istek ve ilgisi azdır.

Basit Şizofreni

-Genç yaşta, sinsi ve yavaş başlar.
-İlerleyici, negatif belirtilerin egemen olduğu şizofreni türüdür.
-İlgisizlik, isteksizlik, aldırmazlık, duygusal küntlük, düşüncede fakirleşme, toplumdan çekilme görülür.
-Giderek durum ağırlaşır, aileden kaçar, toplumdışı eylemleri olabilir, amaçsız aylak dolaşır.
-Sanrı, varsanı, hareket bozukluğu yoktur.

Şizotipal Durumlar
/>-Kişilerarası ilişkilerde yüzeyellik, çekingenlik,
-Dışa vuran davranış ve görünümde başkalık, eksantriklik, acayiplik
-Duygulanımda soğukluk iticilik, ilgilerde kısıtlılık,
-Sanrı derecesine varmamış, acayip, fantastik, otistik düşünceler etkilenme, üstüne alınma düşünceleri,
-Cinsel saldırgan dürtülerle, sakat kalmakla ilgili düşünce saplantıları,
-Depersonalizasyon, derealizasyon duyguları, somato-sensorial yanılsamalar,
-Müphem, çevresel, metaforik ve stereotipikleşmiş düşünceler (fazla dağınık, karışık değil)
-Zaman zaman sanrı taslakları yanılsamalar, varsanılar ile belirli yarı psikoz durumları

Şizoaffektif Bozukluk

-Belirgin duygudurum bozukluğu ile birlikte şizofreni bulguları var.
-Şizo depresif ve şizomanik olarak ikiye ayrılır.

Şizofreni Tedavisi

* İlaç tedavisi(Antipsikotikler)
* Elektro-Konvülsif Terapi
* Psikoterapi