Sermaye piyasasının güven açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin yani yatırımcıların hak ve yararlarının korunmasını sağlamak amacıyla 1981 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuş olan, idari ve mali özerkliğe sahip düzenleyici bir kamu kurumudur.
SPK Kurulunun Karar Organı;
Kurul, Bakanlar Kurulu kararı ile atanan yedi üyeden oluşur.
* İkisi ilgili Bakanlığın aday gösterdiği 4 kişi arasından.
* Biri Maliye Bakanlığının aday gösterdiği iki kişi arasından.
* Biri Sanayi ve Ticaret Bakanlığının aday gösterdiği iki kişi arasından.
KURUL
* Biri Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun aday gösterdiği iki kişi arasından.
* Biri Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliğinin aday gösterdiği iki kişi arasından.
* Biri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin aday gösterdiği iki kişi arasından atanır.
Bakanlar Kurulu, adaylardan birini başkan olarak atar. Kurul, Başkanın teklifi ile üyelerden birini ikinci başkan olarak seçer. Kurul başkan ve üyeleri resmi ve özel başka hiç bir görev alamazlar. Kurul başkanı ve üyelerinin görev süreleri altı yıldır.
12 adet hizmet birimi bulunmaktadır; Denetleme Dairesi, Ortaklıklar Finansmanı Dairesi, Aracılık Faaliyetleri Dairesi, Kurumsal Yatırımcılar Dairesi, Piyasa Gözetim ve Denetim Dairesi, Araştırma Dairesi, Muhasebe Standartları Dairesi, Bilgi İşlem, İstatistik ve Enformasyon Dairesi, Hukuk İşleri Dairesi, İdari ve Mali İşler Dairesi, Kurumsal İletişim Dairesi ve Strateji Geliştirme Dairesi’nden oluşmaktadır.
SPK’nın Temel Amaçları;
* Sermaye piyasalarının işleyiş kurallarını belirlemek,
* Piyasadan fon kullanan şirketlerin belli kurallara uygun olarak en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak,
* Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak,
* Piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamaktır.
Kurumlar SPK‘ ya şu durumlarda başvurur;
Hisse senetlerinin veya borçlanma araçlarının şirketler tarafından ihracı, Halka arz, Varlığa dayalı menkul kıymet, oydan yoksun hisse senedi ve hisse senedi ile değiştirilebilir tahvil ihracı, Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının, yatırım ortaklıklarının ve yatırım fonlarının menkul kıymet ihraçları gibi durumlarda kurumlar SPK ‘ ya başvuruda bulunur.
Sermaye piyasasında faaliyette bulunacak kurumları SPK ‘ dan izin alması zorunludur. Bu kurumlar; Yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları, Gayrimenkul yatırım ortaklıkları, Portföy yönetim şirketleri, yatırım danışmanlığı şirketleri, Aracı kurumlar, Derecelendirme şirketleri, Genel finans ortaklıkları, Bağımsız denetleme kuruluşları, Risk sermayesi yatırım fonu ve ortaklıklarının kuruluşuna ve faaliyete geçmesine izin verir.
Sermaye Piyasasında faaliyette bulunacak kurumlara verilecek izin öncesinde SPK Kurulu aşağıdaki konuların doğruluğunu inceler ve şirketlerin; Başlangıç sermayesi, Ortakların özellikleri, Çalışanların deneyimleri, Şirketin kanuni düzenlemelere uygunluğuna bakarak izin verir.
Murat ŞAHİN
05.07.2011
SPK ile ilgili konu soruları;
1. Aşağıdakilerden hangisi SPK’ nın kuruluş tarihidir ?
a) 1980 b) 1981 c)1970 d)1986 e)1999
2. SPK kurulu kaç üyeden oluşur ?
a) 4 b) 5 c) 6 d) 7 e) 8
3. Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
a) SPK üyelerinden ikisi ilgili Bakanlığın aday gösterdiği 4 kişi arasından atanır.
b) SPK üyelerinden biri Başbakanlık tarafından atanır.
c) SPK üyelerinden biri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin aday gösterdiği iki kişi arasından atanır.
d) SPK üyelerinden biri Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun aday gösterdiği iki kişi arasından atanır.
e) SPK üyelerinden biri Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliğinin aday gösterdiği iki kişi arasından atanır.
4. Aşağıdakilerden hangisi SPK ‘nın hizmet birimleri arasında yer alır?
a) Denetleme Dairesi
b) Ortaklıklar Finansmanı Dairesi
c) Aracılık Faaliyetleri Dairesi
d) Kurumsal Yatırımcılar Dairesi
e) Halkla ilişkiler Dairesi
5- Aşağıdakilerden hangisi SPK ‘nın amaçları arasında yer alır?
a) Sermaye piyasalarının işleyiş kurallarını belirlemek
b) Piyasadan fon kullanan şirketlerin belli kurallara uygun olarak en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak
c) Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak
d) Piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamaktır
e) Tasarruf sahiplerinin çıkarlarını korumak ve kazançlarını artırmak
Cevaplar
1-B 2-D 3-B 4-E 5-E
