Elektrik ÇarpmasıElektrik Çarpması Nedir?

Elektrik çarpması, yüksek veya düşük voltajlı elektrik ile temas sonucu ya da yıldırım çarpmaları ile meydana gelebilir.

Sponsor Bağlantılar

Evde kullanılan elektrik

Alternatif akım (AC) tipindedir.
Alternatif akım, 15 volt üstünde çarpılma hissi verir, tahribat yapmaz.
20 volt üstü tehlikeli sayılabilir.
Elektrik çarpması ile ilgili özellikle iki tehlike vardır;

Ciltte ve derin dokulardaki yanıklar,
Kalp ritminin bozulması ve hatta kalp durması, sinir sisteminde hasar oluşumu.

Ciltteki yanık yarasının küçük olmasına karşın derin dokularda şiddetli hasar olabilir. Elektriğin vücuda girdiği ve çıktığı noktalarda her zaman birer yara vardır. Giriş yarası oldukça küçük olabilir ama çıkış yarası geniş ve derin olabilir.

Elektrik çarpmalarında;

Vücuttan geçen elektrik enerjisi kalbin normal elektriksel ritmini bozup kalp durmasına yol açabilir.

Elektrik çarpmasının oluşturacağı etkinin şekli ve ciddiyeti;

* Maruz kalınan gerilimin büyüklüğü (voltaj)
* Akıma karşı vücudun direnci (rezistans)
* Akımın türü (Doğru Akım veya Alternatif Akım)
* Elektrik kaynağı ile temas süresi
* Akımın organizmada izlediği yola bağlıdır.

Elektrik çarpmasında yapılacaklar;

* Elektriği kesmek için sigortaları kullanın.
* Akımı kesemiyorsanız; kuru tahta, sopa, ip, deri kemer, plastik eşyalar ya da gazete tomarı gibi yalıtkan maddelerle yaralının akım ile temasını kesin.
* Eğer bir trafik kazasında kopmuş bir elektrik kablosu arabanın üzerine düşmüş; ve arabada da insan varsa elektrik kurumu tarafından akım kesilene kadar kazazedelere arabada kalmaları söylenmelidir.

Elektrik Çarpmalarında İlk Yardım

* Hızlı şuur (Bak, Dinle, Hisset)
* ABC kontrolü yap. (Gerekiyorsa CPR’ a başla)
* Yanık yarası pansumanı ve sargısı yap.
* Hastaneye naklet.

Bunları ayrıntılı bir şekilde açıklamak gerekirse;

1. İyi  bir  ilkyardımcı  öncelikle  kendi  güvenliğini  düşünmelidir. Elektrik  akımıyla  teması  kesilmemiş  bir  kazazedeye  asla  dokunmamalıdır.
2. Öncelikle  yapılacak  iş  elektrik  akımını  kesmektir. Ev  veya  işyerindeki  elektrik  ana  şalterden  kesilebilir. Bir  ilkyardımcı  kabloda  elektrik  olmadığından  emin  olmadıkça  veya  bu  konuda  özel  aletleri  ve  eğitimi  olmadıkça  elektrik  kablosuna  asla  dokunmamalıdır. Şehirlerarası  elektrik  hatlarındaki  akımı  kesmek  için  ilgili  elektrik  kurumlarına  haber  vermek  gerekir. Çıplak  kablo  ile  kazazedenin  teması  iletken  olmayan  bir  cisim  kullanılarak  da  kesilebilir.
3. Eğer  bir  trafik  kazasında  kopmuş  bir  elektrik  kablosu  arabanın  üzerine  düşmüş  ve  arabada  da  insan  varsa  elektrik  kurumu  tarafından  akım  kesilene  kadar  kazazedelere  arabada  kalmaları  söylenmelidir. Kazazedeler  arabada  kaldıkları  sürece  güvenliktedir, arabanın  lastikleri  yalıtkan  görevi  görecektir. Ancak  arabada  yangın, patlama  tehlikesi  gibi  bir  durum  varsa  kazazedelere  araba  ve  yere  aynı  anda  dokunmamaya  dikkat  ederek  arabadan  atlamaları  söylenmelidir. Küçük  çocuklar  arabadan  ilkyardımcıya  fırlatılarak  atılabilir.
4. Kazazedenin  elektrik  akımıyla  teması  tamamen  kesildikten  sonra  hemen  ABC  kontrolü  yapılmalıdır. Gerekiyorsa  suni  solunum  ve  kalp  masajına  derhal  başlanmalıdır. Bilinç  kaybı  var  ve  ABC  yerinde  ise  koma  pozisyonu  verilir.
5. Yanıklar  kuru  ve  mümkünse  steril  pansuman  malzemesi  ile  örtülür.
6. Kırık  varsa  tespit  yapılır.
7. Kazazedenin  en  kısa  sürede  nakli  sağlanır.

Elektrik çarpmalarına ilişkin alınabilecek önlemler (Elektrik çarpmasından korunma yolları)

* Saç kurutucusunu ve elektrikli ısıtıcıyı banyo küvetinin ve lavabonun yakınlarına koymayın.
* Islak ortamda elektrikli cihaz çalıştırmayın. Banyoda saç kurutucusu kullanmayın
* Prizlere emniyet kapağı takın
* Evde topraklı priz kullanın
* Yuvasından çıkmış, telleri açıkta kalmış prizleri tamir ettirin
* Sigortaları tel sararak yenilemeyin, orjinal malzeme kullanın
* Elektrikli cihazları fişe takmadan önce kapalı olduklarına emin olun
* Elektrikli ev aletlerini kullanım talimatlarına uygun kullanın
* Sigortayı kapatmadan elektrikle ilgili hiçbir iş yapmayın
* Evi uzunca bir süre terk edecekseniz sigortaları kapatın
* Ekmek kızartma aletini kahvaltı masasına almayın. İçinde sıkışan dilimi çatal, bıçak gibi nesnelerle kurcalamayın
* Sıcak ütüyü kablosunun üstüne koymayın
* Elektrikle uğraşırken kalın lastik tabanlı ayakkabı giyin
* Elektrik çarpmalarında yapılması gerekenler
* Elektriği kesmek için sigortaları kullanın
* Lastik tabanlı ayakkabı giyin, kuru bir lastik eldiven takın
* Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkın
* Elektrik çarpan kişinin yakınındaki kablo gibi iletkenleri, yalıtkan bir çubukla uzaklaştırın
* Hastayı giysilerinden çekerek bölgeden uzaklaştırın
* Hasta hala nefes alıp vermiyorsa ve nabzı yoksa solunum yardımı ve kalp masajına girişiniz.

Elektrik çarpmalarında yapılmaması gerekenler

* Elektrik çarpan kişiye çıplak elle dokunmayın.
* Sigortaları kapatmadan yaralıya temas etmeyin.
* Dokunmak için iletken cisimler kullanmayın.

Yıldırım Çarpması Durumları

* Yıldırım düşmesi, elektrik çarpmalarının özel bir şeklidir.
* Binlerce voltluk bir akım çok kısa sürede kişiyi etkiler.
* Üzerine yıldırım düşen herkes ölmez.
* Bu kişilerde esas problemler sinir sistemi hasarı ve kalp ritminin ciddi şekilde bozulmasıdır.
* Yıldırım düşmesi sonucu kalbi duran bir kişiye CPR başarıyla uygulanabilir.
* Hastaya çıplak elle dokunduğunuzda çarpılma riskiniz yoktur.
* Bu kişilerde kısa süreli hafıza kaybı olabileceği gibi aynı zamanda uyuşma, karıncalanma, konuşma güçlüğü, duyma kaybı, kısmi veya tam felçler görülebilir. Bunlar genellikle geçicidir.