Alan olarak Osmanlı sahasını kabul eden edebiyat tarihlerimizden bir tanesi de Mehmed Hayreddin’in kaleme aldığı Tarih-i Edebiyat Dersleri’dir.
Yazar ele aldığı edebi şahsiyetleri “dil” çizgilerine göre değerlendirmiş, kendinden önceki edebiyat tarihlerini dildeki değişim sürecine uymadıkları için eleştirmiştir.
Türkçe söyleyişin iki devreden oluştuğunu söyleyen Hayreddin, ilk devreyi Yunus Emre’den Fuzuli’ye kadar olan zamanda gösterirken, ikinci devre için Yeni Lisan hareketini adres gösterir. Bu iki devre içinde ise Türkçeyi bulanıklaştıran üç devreden bahseder:
1. Fuzuli ve Baki’den sonra başlayıp Nedim’le biten devir
2. Nedim’le başlayıp Muallim Naci’yle biten devir
3. Naci’den sonra başlayıp Fecr-i Âti’yi de içine alan devir
Ayrıca yazar, Abdülhak Hamit Tahran ve Tevfik Fikret’i de Türkçeye katkı sağlayan müstakil şahsiyetler olarak tanıtır. (Polat: 2002)
TÜRK EDEBİYAT TARİHİ BİBLİYOGRAFYASI
——————————
1 Agâh Sırrı Levend bu tarihin şemsi olabileceğini söyler.
