NOT: “-yor” ekinin kendisinden önceki düz-geniş ünlüler üzerinde daraltıcı bir etkisi vardır.
FİİL ş.z.e. FİİL ş.z.e.
—— a, e ← – yor › —— ı, i, u, ü – yor
GENİŞ daraltıcı DAR
etki
“ağlıyor” ağla – yor → ağlı – yor
a › ı
GENİŞ DAR
ünlü daralması
“bekliyor” bekle – yor → bekli – yor
e › i
GENİŞ DAR
ünlü daralması
“oynuyor” oyna – yor → oynu – yor
a › u
GENİŞ DAR
ünlü daralması
“söylüyor” söyle – yor → söylü – yor
e › ü
GENİŞ DAR
ünlü daralması
NOT: “a, e” ünlüleriyle biten fiillerde “-yor” ekinin dışında hiçbir ek daraltıcı etki yapmaz. Bunun sadece iki istisnası vardır: “de-” ve “ye-” fiilleri.
NOT: “a, e” ünlüleriyle biten fiillere “-yor” ekinin dışında bir ek (-an, -en; -arak, -erek; -acak, -ecek; -alı, eli) getirildiğinde “daralma” olmaz. Daralma varmış gibi yazmak bir yazım yanlışıdır. “de-” ve “ye-” fiillerinin dışındaki tüm fiillerde daralma sadece “-yor” eki getirildiğinde olur.
anlı – yor (doğru)
anla – y – an (doğru) anlıyan (yanlış)
anla – y – arak (doğru) anlıyarak (yanlış)
anla – y – acak (doğru) anlıyacak (yanlış)
anla – y – alı (doğru) anlıyalı (yanlış)
gizli – yor (doğru)
gizle – y – en (doğru) gizliyen (yanlış)
gizle – y – erek (doğru) gizliyerek (yanlış)
gizle – y – ecek (doğru) gizliyecek (yanlış)
gizle – y – eli (doğru) gizliyeli (yanlış)
“demek”
di – yor (doğru)
di – y – en (doğru) deyen (yanlış)
di – y – erek (doğru) deyerek (yanlış)
di – y – ecek (doğru) deyecek (yanlış)
di – y – eli (doğru) deyeli (yanlış)
“yemek”
yi – yor (doğru)
yi – y – en (doğru) yeyen (yanlış)
yi – y – erek (doğru) yeyerek (yanlış)
yi – y – ecek (doğru) yeyecek (yanlış)
yi – y – eli (doğru) yNOT: Ünsüzle biten fiillere “-yor” eki getirilirken sözcük ile ek arasında yardımcı ünlü (ı, i, u, ü) kullanılır. Burada ünlü daralması yoktur. Çünkü yardımcı ünlü zaten dar olarak gelir.
“yakıyor” yak – ı – yor (ünlü daralması yok)
“kesiyor” kes – i – yor (ünlü daralması yok)
“koşuyor” koş – u – yor (ünlü daralması yok)
“yüzüyor” yüz – ü – yor (ünlü daralması yok)
yardımcı ünlü
Ünlü Düşmesi (Hece Düşmesi)
Ünsüz Düşmesi
Ünlü Türemesi
Ünsüz Türemesi
Kaynaştırma
a. Kaynaştırma Ünsüzleri
b. Koruyucu Ünsüz
c. Zamir n’si (Adıl n’si)
Ünsüz Yumuşaması
Ünsüz Benzeşmesi
“n – b” Çatışması
Ünlü Daralması
Göcüşme
Ulama
fena değilmiş
Cok guzel site sinavdan iyi alirim isalah
aferim sana 😀
çok örnek yok ya!!!
Sizin sayenizde turkceden insalah yüz alirim tesekurler ama gunceleraeniz dahaiyi olur SAYGILARIMLA.
TÜRKÜM DOĞRUYUM BEN APONUN OĞLUYUM ELİMDE TÜFEK CEBİMDE FİŞEK NEAKIYON GEVŞEK
TEŞEKÜRLER
=)
🙂
😀
alah sizden razı olsun küçük bir sinavım vardı ona çalıştım sizin sayenizde bu küçük sınavdan 100 alırken gerçek sınavda sınıfın en ama en yüksek puanı yani 97 yediyı aldım çok çok teşekürler
sizin sayenizde Türkçeden 100 alacam
yeni makaleye bayılıyorum çok güzel bir site teşekürler herşey için 😀
size çok teşekür ediyorum çünkü proje ödevimden 100 aldım.alah sizden razı olsun.
inanırmısınız hocanın bize verdiği örneklerin hemen hemn hepsi aynı gerçek ten teşeker edrim böyle bir site için işime çok yarayacak eminim
çok s**olun gerçkdn çk yardımcı oldunuz ;)) da birazcık karışık ya 😀
ben bu siteyi kurana alah razı olsun diyorum
gerçekten çok yararı oldu 🙂 teşekürler
tşk. 😉 çk yardm cı oldnz…)
teşekürler gerçekten çok yaralı oldu.bilgileriniz çok güzel deneyinli biri olduğunuzu düşünüyorum tekrar çok çok çok çok teşekürler
jmhmög
sizin sayenizde türkçe performansından 100 alıcam bu siteyi kurandan alah razı olsun :)))))))))))))))))))))))))))))))))
çok gzl bir ödv tşkrlr
muhteşem bir site bu siteyi geliştirin akrabalarıma kesinlikle önericem muhteşemsiniz 😀
😛 😛 😛 😛 😛 🙁 🙁 😯 💡 💡 :side: 😉 😉 :s :pinch: 😀 😆 😆 😆 😆 :0 :X :X 😛 😛 :unsure: B) 👿 :confused: :cher: B) :woho: :unsure: 🙂 😯
😆 Teşekürler çok yararlı oldu