NOT: “Kaynaştırma” olayının olduğu yerde aynı zamanda “ünsüz türemesi” de vardır. Çünkü sözcük ile ekte bulunmayan bir ses (kaynaştırma ünsüzleri) ortaya çıkmıştır.
Kaynaştırma olayı değişik biçimlerde görülür:
a) Kaynaştırma Ünsüzleri
Türkçenin ses özelliklerine göre, iki ünlü yan yana gelemez. Ünlüyle biten bir sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde, sözcük ile ek arasına “y, ş, s, n” ünsüzlerinden biri getirilerek kaynaştırma yapılır.
Kaynaştırma ünsüzleri: y, ş, s, n ( y a ş a s ı n )
Sözcük Ek
bahçe – e → bahçeye
sofra – ı → sofrayı
çınla – acak → çınlayacak
yürü – erek → yürüyerek
anla – an → anlayan
kaynaştırma (*ünsüz türemesi)
iki – er → ikişer
altı – ar → altışar
kaynaştırma (*ünsüz türemesi)
çanta – ı → çantası
beste – i → bestesi
kaynaştırma (*ünsüz türemesi)
pasta – ın → pastanın
Gözde – in → Gözde’nin
kaynaştırma (*ünsüz türemesi)
b) Koruyucu Ünsüz
“ile” sözcüğü ve ekfiilin “idi, imiş, ise” çekimleri, ünlüyle biten sözcüklere getirildiğinde araya “y” ünsüzü girer, bunların başındaki “i” ünlüsü düşer. Eklenen kısım büyük ünlü uyumuna uyar. Bir anlamda kaynaştırma göreviyle kullanılan “y” ünsüzüne “koruyucu ünsüz” denir.
araba ile → arabayla
yaşlı idi → yaşlıydı
araba ile → arabayla
sinirli imiş → sinirliymiş
pahalı ise → pahalıysa
koruyucu ünsüz
(*ünsüz türemesi / *ünlü düşmesi)
c) Zamir n’si (Adıl n’si)
Ünlüyle biten bazı zamirlerden (bu, şu, o…) sonra ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde araya “n” ünsüzü girer. Zamir ile ek arasında kaynaştırma görevi yapan “n” ünsüzüne, “zamir n’si” (adıl n’si) denir.
bu dan → bundan
şu da → şunda
zamir n’si (*ünsüz türemesi)
Ünlü Düşmesi (Hece Düşmesi)
Ünsüz Düşmesi
Ünlü Türemesi
Ünsüz Türemesi
Kaynaştırma
a. Kaynaştırma Ünsüzleri
b. Koruyucu Ünsüz
c. Zamir n’si (Adıl n’si)
Ünsüz Yumuşaması
Ünsüz Benzeşmesi
“n – b” Çatışması
Ünlü Daralması
Göcüşme
Ulama
walah güzelmis 😀
Haklısın ya birazcık fafklı olabilirfi ama brn 10 üstünden 9veriyorum kusura bakma canım benim hahaha slsk zaten senin ben …….mal mıdır nedir ya hayatım şaks yaptım şaka o nokta ….yaza. Yerde anlıyorum yazıyor da onda
Nd
Edim alın ma
Eda e
D
A
Abartırsak ne olur ki sana yani hale kaç yazar seni ilgilendîrmez
owSaolun bunu bize hoco öğretmemişti.
proje ödevimi yaptım
çok güzel
Bu site herzaman güzel abartmayın!
iyi ama öyle wow ,süper denilicek kadar iyi değil
güzelmiş ama biraz daha farklı örnek olsaymış daha iyi olurmuş
aynen
teşekürler iyiymiş
doğru söylüyorsun iremnurcum
harika teşekürler örnekler çok güzel tekrar tekrar teşekürler
çok yardımcı oldu kanki valahide yiminle
ödevime o kadar yardımcı oldunuz ki ögretmenim 100 verdi
ben bu siteyi çok beğendim bundan sonra ödevlerimi burdan yapacağım türkçe ödevimi bulmama çok yardım eti …;)
bu konu bana çok yardımcı oldu:)
çok teşekür ederim kankamla ödevimizi yapmamıza çok yardımcı oldunuz elerinize sağlık bu arada tekrar da etmiş oldum 🙂
buneya sonunda buldum
bemde size teşekür ederim
Teşekürler :))
buldum sonunda
ödevime yardımcı oldunuz teşekürler
kaynaştırmayı sizin synizde öğrendim teşekürler
gerçekten sağolun defterime yoktu sınavda çok yardımı olacak 🙂
aDaM olun hepinizi ******* an tosb**alar
Wow yorum yapilmaz ya soyleyecek soz yok ya muhtesem inanilmaz ya super ya. Aynen sana katiliyorum cok guzel soz yok soz :))) … WOW!
Cok guzel anlatilmaz ya bu sitenin sayesinde tam not alabilecegimi dusunuyorum ve cok mutluyum.Cok teskekurler bu siteyi kuranlara 😀 …
çok yararlı ve faydalı bir site
güzl bi site yazılya burdan çalıştım süper geçti 95-100 arasınot bekliyorum çoq mutluyum 😀
solun
çok güzel bi site çoğu ödevimi burdan yaptım
aynen :)))))))))
harika çok güzel
çok güzel teşekürler.
ben buradan sınavıma çalıştım inşalah yarın iyi not alırım teşekür ederin:)
çok i bi site bütün ödevlere burdan bakıom
güzel
bu site çok işime yaradı i bi site güzel yani 🙂 🙂 🙂
Çok teşekür ederim burayı hazırlayanlara.Öğretmen ilk anlatığında pek anlayamamıştım ama şimdi daha iyi anladım.
çok itiyacım olan bir konuydu
gerçekten çok güzel olmuş tebrikler ve de teşekürler.
bu bilmediğim bi konuydu
Çoq SaOlUn yAA ÇoK GüZeL OlMuŞ TeŞeKkÜrleR
Bu site işime ok yaradı ok teşekür ederim :)))))
unutmuştum çok teşekür ederim
ben bu konuyu çok seviyorum…:)