Tatillerin aile içi ilişkileri yakınlaştırma ve birlikte geçirilen zamanı artırma yönünden önemli olduğunu biliyoruz. Özellikle çalışan anne ve babaların izin dönemlerini çocuklarının tatil döneminde kullanması sınırlı aile içi etkileşimi artıracaktır. Aile üyelerinin hep birlikte geçireceği bu tatil dönemlerinin iletişim, çocuklarına model olma, onları tanıma ve gelişimlerini görebilme açısından da yararları olacaktır.
Çocukların sürekli eğlendirilmelerinin gerekmediğini unutmayın. Sadece bir yer değişikliği veya birkaç öneri, kendi başlarına da gayet yaratıcı olmaları ve eğlenmeleri için yeterli olabilir. Bazen çocuklar “sıkıldım” dediklerinde aslında “benimle oynamanı istiyorum” demek istemektedirler. Her gün için çocuğun ilgisini çekecek ve olmasını bekleyeceği tek bir aktivite belirlemek sıradanlığın oluşmasını engeller.

Sponsor Bağlantılar

Çocukların günlük hayatta yaşadıkları problemlerin çözümü aşamasında anne-babalarından psikolojik destek almaya, değer gördüğü, kabul gördüğü, sevildiği bir aileye ait hissetmeye ihtiyaçları vardır. Özellikle de zorluklarla karşılaştığında yaşadığı olumsuz duyguları paylaşması ve kendine uygun çözümler bulabilmesi açısından anne ve babasıyla özel zaman geçirmesinin önemi büyüktür. Bu nedenle de tatil planı yaparken çocuğun ailesiyle ortak aktiviteler yapabileceği, birlikte keyifli vakit geçirebileceği programlar yapılması önemlidir. Ayrıca çocuğun olumlu ve olumsuz duygularını paylaşmasına olanak veren zamanlar geçireceği bir program oluşturmaya dikkat edilmelidir.

Okulların kapanması ile birlikte öncelikle zaman kısıtlaması ortadan kalkar. Havaların geç kararması ve ısınması ile bazen eve daha geç gelinir, açık havada birlikte vakit geçirilebilir ve akşamları ödev ve erken yatma gibi bir zorunluluk olmaz. Anne-babanın çocuğu kontrol etme kaygıları azalacağından ilişkiler daha keyifli bir hal alır. Çocuklar ilgi duydukları aktivitelere yönelirler, sevdikleri oyunlar oynarlar; anne babalarından oyun talep etmeye başlarlar. Çocuklar da aileler de başka ailelerle ve arkadaşlarıyla daha fazla vakit geçirme fırsatı bulurlar. Bu nedenle herkes daha keyiflidir. Tatil özellikle hem anne-babanın hem de çocukların sosyal ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için önemli bir dönemdir.

Çocuğunuzun oyunlarını dikkatle gözlemleyin; oyun ortamı çocukların kendilerini en iyi ifade ettikleri ortamdır. Onların kaygılarını, sevinçlerini, üzüntülerini, korkularını, oyunlarını gözlemleyerek anlayabilirsiniz. fark ettiğiniz duygularını daha rahat ifade etmeleri için ortam hazırlayın. Olumsuz duyguları için onları yargılamayın, eleştirmeyin.ğunuzun oyunlarını dikkatle gözlemleyin

Özellikle kışın çocuklarıyla fazla vakit geçiremeyen babaların yazın bunu telafi etmeleri mümkün olabilir.

Çocuğunuzla bol zaman geçirin, onu dinleyin, kendi duygularınızı anlatın. Sizi etkin, problem çözen, gerektiğinde övmeyi bilen, kendisini destekleyen ve zorluklar karşısında yüreklendiren bir baba olarak model alma fırsatı verin. ışın çocuklarıyla fazla vakit geçiremeyen babaların yazın bunu telafi etmeleri mümkün olabilir.

Esprili olun.

Çocuklar problemlerin ele alınış biçimi esprili olduğunda problemin çözümüne daha fazla katılırlar. Ancak esprili olmak çocukla veya içinde bulunduğu durumla dalga geçmek şeklinde olmamalıdır. Bunun yerine durumun kendisinden hoş ve esprili bir yan bulmaya çalışılmalıdır.

Çocukların davranış problemleri karşısında hemen cezalandırıcı ve uyarıcı olmak yerine davranışa neden olan duygunun ne olduğunu anlamaya çalışın ve bu duyguyu çocukla konuşun. Özellikle kış döneminde anne-babadan fazla ayrı kalan çocuklar birden bire yoğun bir şekilde anne-baba ile bir arada olduklarında tam olarak nasıl ilgi alacaklarını bilemedikleri için bazı davranış problemleri gösterebilirler. Bu tür davranışları birer davranış problemi olarak ele almadan önce onu yeterince dinleyip dinlemediğinizden emin olun. Bazen sürekli yönerge vermek çocuğun duygularını gözden kaçırmamıza neden olabilir.

TATİLDE ÇOCUĞUMLA NELER YAPABİLİRİM?

AŞÇILIK OYUNU

Özellikle çalışan anne babalar için çocuklarıyla yemek pişirmek, eğlenceli ve yaratıcı zaman geçirmeyi sağlayan uygun bir ev aktivitesidir. Çocuklara malzemeleri yerleştirmeleri, organize etmeleri veya eksiklik olup olmadığını kontrol etmeleri gibi küçük görevler verilebilir. Böylece çocukta plan yapabilme ve sorumluluk alabilme yetisinde olumlu gelişmeler gözlenir. Yaş grubu uygun olan çocuklarda, bazı sebzeleri kesmeye yardım etmeleri motor gelişim açısından faydalı olacaktır.

KUTU OYUNLARI

Her yaş grubuyla oynanacak ve keyifli zaman geçirmeyi sağlayacak aktivitelerden bir de kutu oyunlarıdır. Çocuk rekabet duygusunu ve bununla nasıl baş edebileceğini öğrenir. Bunun yanısıra dikkat becerisini geliştirir ve kurallara uyma konusunda da daha başarılı olur.

HİKAYE ANLATMA

Çocuğa bir hikaye okunur. Ardından aklında kalanları ifade etmesi beklenir . Alternatif bir yol olarak, kendisi kahramanların yerinde olsaydı nasıl davranabileceği sorulabilir. Bu oyun, zihinsel bir pratik yapma fırsatı verdiği gibi dil gelişimine katkıda bulunur.

GAZETE OLUŞTURMA

O günkü gazetenin ilgi çekici fotoğrafları çocuk tarafından kesilir ve bir kağıda yapıştırılır. Böylece çocuğun ince motor becerileri kuvvetlenmiş olur.

BLOKLARLA OYNAMA

Okul öncesi gruba uygun bir oyun da bloklarla oynamaktır. Bloklarla oynamak çocuğun motor becerilerini, nesneyi tanımalarını ve dikkat yetilerini kuvvetlendirir.

PUZZLE YAPMAK

Çocuğun yaşına göre parça sayısı değişen puzzle’lar alınabilir ve ailece tamamlamaya çalışılabilir. Heyecanı arttıran puzzle oyunları ile böylece tüm ailenin aynı amaç etrafında buluştuğu bir ” takım çalışması ” yaratılmış olur. Puzzle yapmak, çocuğun dikkatini geliştiren bir oyundur.

SİNEMA GÜNÜ

Haftada bir ya da ailenin tercihine göre daha fazla olmak üzere, çocuğun yaşına uygun bir film alınarak evde izlenebilir ve o gün ” Sinema Günü” ilan edilebilir. Daha sonra da yaşına uygun olarak çocukla filmin senaryosu tartışılıp, eleştirilebilir. Kendisi senarist ve yönetmen olsaydı filmin kurgusunu nasıl yapardı gibi bir sohbete girilebilir. Ya da kendisine bir film yapma imkanı verilseydi, nasıl bir film yapardı gibi hayal dünyasına yönelik sorular sorulabilir.

KİTAP OKUMA SAATİ

Akşamın herhangi bir saati, tüm bireyler tarafından alınan ortak bir kararla ” Kitap okuma saati ” olarak belirlenebilir ve ailenin her bireyi kendi kitabını okur. Böylece kitap okumak konusunda ebeveynler çocuklarına model olurlar ve günün bir saati anlamlı bir etkinlikle geçirilmiş olur.

BİLİM DERGİLERİ VE DENEY ETKİNLİĞİ

Bu tür yayınlar, özellikle TÜBİTAK Bilim Çocuk veya National Geographic Kids gibi dergiler, okul döneminde olduğu kadar tatil döneminde de çocuklara yardımcı olacak önemli materyaller olarak görülmelidir. Bu dergiler, içerikleri ile çocuğu
evde var olan malzemelerle, yine evde yapılabilecek deneylere yönlendirirler. İçindeki eğlenceli bulmacalarla çocuğa zihinsel bir pratik imkanı verirler. Çocuk bu tür yayınlar ile okulda öğrendiği bazı bilgilerin eğlenceli bir tekrarı ile karşılaşır. Dolayısıyla deney yapma fırsatıyla çocuğunuzun hem yaratıcı özellikleri desteklenir hem de bilime olan ilgisi yoğunlaşır.

DİĞER YARATICI OYUNLAR

Yaratıcı oyunlar, çocuğun bilişsel ve sosyal gelişiminde büyük öneme sahiptir. Bu tarz oyunlar oynayan çocukların problem çözmede daha aktif oldukları bilinir. Bu oyunlara, çocuğun evindeki oyuncaklarla kendi başına bir oyun kurmasını örnek verebiliriz. Böylece oyuncakları nasıl kullandığı ve önüne çıkan problemleri nasıl çözdüğü görülebilir. Ayrıca eşyaları, örneğin; bir kaşığı amacı dışında kullanabilmesi için ona yol açmak, yaratıcılığının gelişmesi için ona anahtar olabilir. Yaratıcılığın özünde, mevcut şartları en iyi ve farklı biçimlerde şekillendirmek yatar. Bunun yanı sıra, köpükten yapılmış bloklar ve legolar alınabilir. Böylece, bugün kurguladığı oyundaki sorunla başa çıkan çocuk; gelecekte gerçek bir sorunla karşılaştığında problemi çözmede daha başarılı olacaktır.

Yukarıda belirtilen oyun ve etkinliklerin yanı sıra, eğer imkan varsa çocuklar gün içinde parka götürülebilir. Böylelikle enerjilerini boşaltmış ve yaşıtlarıyla oynayarak sosyal yönden de gelişmiş olurlar. Ayrıca, ailedeki her bireye uyan günler daha önceden belirlenip, buna göre sinemaya, tiyatroya ya da müzelere geziler düzenlenebilir. Böylece çocuğun öğrendiği ve tüm aile bireylerinin eğlendiği bir tatil günü geçirilebilir.

Sonuç olarak; tatilin çocuğun eğlendiği, okulda öğrendiği sınır ve kuralları, ailesinin yön göstermesiyle daha sistemli bir şekilde oturttuğu ve anne babasıyla kaliteli anlar geçirdiği bir zaman dilimi olması, gelecek yıla yatırım ve çocuğun gelişimi için iyi bir birikimdir.

UZM. PSK. TUĞBA SEZGİ