Latin alfabesi veya Roma alfabesi, Latin kültürünün temelini oluşturur. Latin Alfabesi’nde 23 harf bulunur. Alfabeyi oluşturan büyük ve küçük harfler, sırasıyla aşağıdaki biçimde yazılır. Latin alfabesi şu anda dünyada en yaygın kullanılan alfabedir. Latin alfabesini kullanan ilk dil Eski Latince‘dir. Günümüzde Latince olarak bilinir. Latin alfabesinin tarihi M.Ö 7. yüzyılda Yunan alfabesini örnek almalarıyla başlar.1
Başlandıçta İtalya’da her toplum kendi yazısını kullanırken Roma İtalya’yı fethettikten sonra Romen Yazısı (Latin Alfabesi) burada hakim olmuştur. Romen yazısı daha sonra İncil yazısı da olunca kısa sürede bütün Avrupa’ya yayılmıştır. Bu dönemde İskandinav kökenli olan Run yazısına karşı ‘dinsizlerin yazısı’ propagandası yapılmış ve bu yazının etkililiği azaltılmıştır.2
3. ve 5. Yüzyıllarda ufak değişikliklere uğrayan bu alfabe, birçok dile uygun sadece yapısıyla Ortaçağ’da Avrupa’da kullanılan baskın alfabe durumuna gelmiştir. Bu gün dünyanın yarısından fazlası tarafından kullanılan bu alfabe, Cumhuriyet’in ilanından sonra 1 kasım 1928 senesinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından da kabul edilmiştir ve günümüzde de kullanılmaktadır.
Osmanlı Devleti’nde Latin Alfabesine geçiş çalışmaları Jön Türkler tarafından başlatılmış fakat bu Çalışmalar devlet politikası haline gelmediği için başarılı olamamıştır lakin çeşitli aydınlar tarafından 1928 Latin alfabesine geçişe kadar bu çalışmalar devam ettirilmiştir.
Cumhuriyetin henüz yeni kurulduğu 1923 tarihlerinde Atatürk’e Latin Alfabesi hakkındaki fikri sorulduğunda geçiş için henüz erken olduğunu söylemiştir.3 (s:225-269 trkyrddergi)
1925-1926 yılları arasında Mustafa Kemal Atatürk aydınların ve bilim insanlarının alfabe üzerine çalışmalarını ve kongrelerini yakından takip etmiştir. Bir çok aydın ve siyasiden de fikir alarak nihayetinde 1 kasım 1928’de 1353 sayılı kanunla Latin Alfabesi’ne geçilmiştir.4
DİPNOTLAR
1. tr.wikipedia.org/wiki/Latin_alfabesi
2. Carl Faulmann, Yazı Kitabı, s.191
3. Türk Yurdu Dergisi, Cilt.31, 2011, ss.225.229
4. tr.wikipedia.org/wiki/Latin_alfabesi