Arap alfabesi, Osmanlı İmparatorluğu dahil, İslam dininin yayıldığı coğrafyada büyük ölçüde benimsenmiş, Latin alfabesinden sonra dünyada yazı dili olarak en çok kullanılan yazı sistemidir.
Türkiye Cumhuriyeti devleti 1928 yılında Latin alfabesiyle yazı sistemine geçmiştir. Arap alfabesi MS 2-4. yüzyıllar arasında Nebati yazısından gelişmiş olmak ile birlikte günümüze ulaşan en eski yazı örnekleri MS 6 yüzyıla (Zebed 512, Harran 568) aittir. Sağdan sola yazılan Arap alfabesinde bulunan 28 ünsüzün, 22 tanesi Sami alfabesinden geçerken şekil değişikliğine uğrayan sesler olup, geri kalan altı ses Arapça’ya özgüdür.
Arap alfabesi bu gün Latinceden sonra Dünya’da en yaygın olan ikinci alfabedir. Bu alfabenin kökeni Arami ve Nebatice’den geldiği söylenmektedir. Arap soylu Nebatilerin Suriye ile Arabistan arasında M.Ö 150 ile M.S 150 tarihlerinde kurup yaşattıkları krallıklarında bu alfabe kullanılmıştır. Arap yazısı Hz. Muhammed döneminde Kufi ve Nesih olarak ikiye ayrılmıştır. Bu günkü modern Arap yazısı Nesih türünden gelişmiştir. Arap Alfanesi Asya, Avrupa ve Afrika kıtasında konuşulan çok sayıda dile uyarlanmıştır. Bu yayılmanın sebebi bu dilleri konuşan toplumların İslam Dini’ni kabul etmeleridir. X. Yüzyılda Abbasi Devletinin Orta Asya’dan köle asker olarak Türkleri bünyesinde çalıştırması Türklerin zamanla İslam’ı tanımasını sağlamıştır. X. ve XI. Yüzyıllarda Türkler kavimler halinde İslam Dini’ne girmiş ve İslam dininin benimseyen her toplumun kutsaliyet atfettiği Arap Alfabesi Türkler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Arap alfabesi Türk dillerine uygulanmıştır. Ancak bu uygulama çalışması yakın tarihimize kadar kendini hissettiren sorunlara yol açmıştır.
Arap alfabesindeki bazı seslerin Türkçe’de konuşma dilinde kullanılmaması, Türkçe konuşma dilinde kullanılan bazı seslerin ise Arap alfabesinde karşılığının olmaması ilk göze çarpan uyum sorunlarından olmuştur. Kaşgarlı Mahmut bu uyumsuzluğa dair tespitlerde bulunmuştur. Bunun dışında Tanzimat aydınlarından olan Cevdet Paşa, Kavaid-i Osmaniya eserinde Arap alfabesinde karşılığı olmayan Türkçe seslerin temsil edilmesi gerektiğini söylemiştir.1
Bu dönemden sonra bir çok edebiyatçı ve aydın bu soruna değinmiş ve çeşitli çözüm önerileri sunmuştur. Bu çözüm önerilerinden biri de Latin Alfabesine geçme fikri olmuştur. Bu da Latin Alfabesine geçmenin yeni bir karar olmadığını, ayak seslerinin 1800 lü yıllara kadar dayandığını göstermektedir.
Bu gün Arap Yazısı 36 dan fazla dilde kullanılmaktadır. Bunların dışında da resmi olarak Arap Alfabesini kullanmayan Müslüman toplumlar çeşitli şekiller ve sebeplerle Arap yazısını öğrenip kullanmaktadır.2
DİPNOTLAR
1. Hatice Şirin, Başlangıçtan Günümüze Türk Yazı Sistemleri, ss.95.101
2. tr.wikipedia.org/wiki/Latin_alfabesi
