Türk hukuk tarihi şüphesiz çok eskilere gitmektededir. Türk Hukuk tarihi üzerine makalemde detaylı olarak olmasada Türk hukukunda ilgili bazı tetkikleri anlatmak istedim. Şöyleki Türkler var olduklarından beri hukuk sitemleri üzerinde durmuşlar.  Hukuk sistemlerini benimsemişlerdir. Adalet eski Türklerde çok önemliydi. Kesinlikle Hammurabi Kanunları gibi sert cezalara rastlanmaz.

Özellikle geçmişteki Türkler Kadın Erkek eşitliğine bakmaktalar ve buna büyük önem vermekteler. Öyleki Avrupa’da kadınlara 2. sınıf muamele yapılırken Türkler’de bu değerin olması ve hatta divanlara kurultaylara hakandanla beraber başkanlık yaptığı hükümdarın eşinin biliyoruz. Ayrıca Türklerde çok eşliliğin 1000’li yıllara kadar olmadığını biliyoruz. Buna en iyi örnek Eftalitler yani Ak Hunlar Devleti, Avrupa Hunları ya da Göktürk devletlerindeki araştırmalar verilebilir. Bu devletler sadece hukuk gibi alanlarda değil çoğu farklı alanda kendisini geliştirmiş. Mesela Edebiyat gibi ve dünyaya kendini tanıtmıştır.

Sponsor Bağlantılar

Türklerde şeriat hukuku osmanlıyla beraber kendisini sıkı şekilde belli etmİştir. Osmanlıda kadıların önemini bir önceki makalemde anlattım. Hem örfi hemde şeri hukuku görmekteyiz. Padişahın ağzından çıkan sözünde tabi hukuk olma özelliği Osmanlıda vardır. Çok kişiler böyle idam edilmiştir. Osmanlıda bu işin aşırıya kaçtığını söylemek doğru olacaktır. Hukuk elbette Türklerde düzeni toplum düzenini ifade ediyordu. Türkler aile hukukuna ayrı bir bağla bağlıdırlar ve eşitlik çok önemlidir. Türklerde yine Mirasla ilgilide önceleri kadının erkekle eşit miras aldığı daha sonra erkeğin ön plana geçtiği görülmektedir. Selçukluda hukuka önem vermiştir. Hukuk bir çeşit devleti koruma yolu olarak anlatılmıştır.

Göçebe hayattan yerleşik yaşama geçen Türklerde o dönemde hukuk etkisini artırmıştır. Kazaskerlik kurumuda ve Kadılık kurumu o kadar önemli olmuştur ki Osmanlıda Orhan Beyin tayin ettiği ilk görevli Kadıdır. Kadılar kazalara 20 ay boyunca atanıyorlardı. Tanzimattan sonra eski önemlerini kayıp etmeye başlamışlardır.

Türk Hukukunda Selçuklulardan itibaren gelenek ve göreneklerin etkisi vardır. Karahanlı devletinde Türklük ön plandaydı. İlke Devlete baş kaldıran kız kaçıran şiddetle cezalandırılırdır. Ayrıca Osmanlıda Fatih zamanında II. Mahmut zamanında Nizamnameler çıkarılmıştır. Bunu IV. Mehmet zamanıdan yapılan kanun değişiklikleri izlemiştir. Osmanlıda II. Mahmut zamanında ki senedi ittifak çok önemlidir yani Ayanların yetkileri artmıştır. Böylece padişahın otoritesi sınırlanmştır. Mesela Şurayı devlet bugünkü anlamda danıştaytı. Divan-ı Ahkam ise bugünkü yargıtaydır. Divan kaldırılıp Hayeti -Vukela getirildi. İlk anayasa ve Jön Türklerin baskısıyla Kanuni Esasi II. Abdülhamit zamanında hazırlanmıştır. Osmanlının kuruluş dönemlerinden sonra elbette hukukta bazı çatlaklar oluştu aynı vergi ya da toprak sistemi gibi. Türklerdeki devletler ve beylikler birbirlerini taklit etmişlerdir. Hukuk ve sosyal açıdan. Daha sonra meclisi 93 harbi olduğundan dolayı meclisi kapatacaktır.

Osmanlıda son dönemde her bakımdan bozulma hat safaya ulaşmıştır. Daha sonra Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk hukuka önem verilmesi kadın erkek eşitliğini topluma kazandıracaktır. Mirasta ceza kanunlarında aile hukukunda ceza usul ve icra iflas hukunda değişiklik olacaktır. Macelle’den kanunlar alınacaktır. 1926 yılında ve  yeni Medeni Kanun kabul edilecektir. Yapılan devrimin gereği bunların çabuk olması gerekiyordu. 1921, 24 ve 61 anayasaları ise daha sonraları hazırlanacaktır. Bu Anayasalardan 21’deki islami anayasa görünüşü 24 anayasasındaki vallahi cümlesi 1924 anayasası göre alınmayacaktır. Devletin dini islamdır maddeside kalkacaktır.

Sonuçta Türk Hukuk Tarihi geniş araştırma yapılması gereken bir konudur. Türklerin köklü tarihleri içerisinde bununda önemi büyüktür. İlk Türklerde Hukuk nasıl sorsunun cevabı ise Türklerin hukuka saygılı bir millet olmasını söyleyebiliriz.