Eser, Tanzimat şiirine geçmeden önce “Yeniliğin Başlangıcı” ve “Şiirde İlk Yenilikler” başlıkları ile iki ayrı bölümle çıkıyor okuyucunun karşısına. İlk bölümde Tanzimat ve Islahat fermanlarının çözümlemesine ve yeni edebiyatın kültürel zeminine yer verilmiştir.
İkinci bölümde ise adım adım şiirdeki yenilikler anlatılmaktadır. “Tanzimat Şiiri” başlıklı bölümde ilk olarak Ethem Pertev Paşa, hayatı ve eserleri ile, incelenmiştir. Bundan sonra Tanzimat edebiyatının devirlerine geçen yazar ilk olarak Şinasi-Namık Kemal-Ziya Paşa Mektebi olarak adlandırdığı “Politik ve Sosyal Fikirler Devri” başlıklı kısma geçer ve bu üç isme ilave olarak Sadullah Paşa’nın da hayatını eserlerinden örneklerle okuyucuya sunar.
Ekrem-Hamit-Sezai Mektebi olan “Romantik ve Büyük İhtiraslar Devri”nin anlatıldığı kısımda Recaizâde Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit ve Muallim Naci ayrıntılarıyla anlatılır. “Günlük, Küçük Hassasiyetler Devri: Ara Nesil” bölümünden sonra XIX. yüzyıl Türk şiirinden ve nesrinden örneklerle zenginleştirilen eser, önemli sayıda edip ve eser örneği vermiş olmasıyla da oldukça önemli bir kaynak eserdir.
