“Girişimcilere 30 bin TL hibe” tümcesi banner reklamları vasıtasıyla internet sayfalarını süsleyen ve günlük konuşma dilinde sıkça kullanılan bir söz kalıbı şeklinde dolaşmaktadır. Algı öyle bir hale gelmiş olmalı ki, “biz neden gidip almıyoruz” bakışlarını sezinlemek işten değil. Evet girişimcilere 30 bin TL teşvik gerçekte var olan ve fakat cümlenin zihinde oluşturduğu formatta olmayan bir teşvik sistemidir.
Öncelikle teşvik ve hibe kelimelerine yüklenen anlamları birbirinden ayırt etmekte fayda vardır. Türk Dil Kurumu kaynakları incelendiğinde “hibe” kelimesine yüklenen anlam “bağış” olmakla birlikte “teşvik” kelimesinin anlamı “isteklendirme, özendirme” olarak karşılık bulmaktadır.
Yukarıda değinilen iki yanlışı bir doğruyla bertaraf etmek için bu teşvik sisteminin nasıl işlediğine bir göz atalım.
“Girişimcilik Destek Programı” başlığı altında, devletin, ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarına çözümüne katkı sağlamak, bu yolla başarılı işletmelerin kurulmasını desteklemek amacıyla, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) aracılığıyla yürüttüğü bir teşvik programıdır.
Söz konusu destek unsurundan faydalanmak üzere aşağıdaki yol izlenmelidir.
Destekten faydalanacak kişi (girişimci), öncelikle “Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi” (UGE) adı altında düzenlenen eğitimlere katılarak, bu eğitimler sonucunda, formatı KOSGEB tarafından belirlenmiş ve yazılı olarak ortaya konulmuş olan bir iş planı çerçevesinde işletmesini kurmalıdır. Uygulanacak eğitimlerde girişimcilik kültürünün yanında sözü geçen iş planının hazırlanma safhalarına ilişkin dersler verilir.
Bahse Konu UGE, KOSGEB tarafından düzenlenen girişimcilik eğitimleri, yine KOSGEB tarafından düzenlenen “Genç Girişimci Geliştirme Programları”, KOSGEB ile anlaşmalı kurumlar (Örneğin; İŞKUR, Üniversiteler) ile ortak düzenlenen eğitimleri ve üniversitelerde “Girişimcilik” adı altında verilen örgün eğitimleri kapsamaktadır. Dolayısıyla örgün öğrenim aşamasında bu ad altında ders almış olup bunu belgeleyen üniversite öğrencilerinin ayrıca böyle bir eğitime katılması gerekmemektedir.
Genel olarak 70 saat olan bu eğitimlerin yaklaşık olarak 24 saatini atölye çalışmaları teşkil etmekte olup eğitimler ücretsiz olarak verilmekte ayrıca devam edilen her gün için günlük harcırah imkanlarından faydalanılabilmektedir.
“Girişimcilere 30 Bin TL Hibe Yalanı”nı doğrulamak üzere, anılan eğitimleri başarı ile tamamlayıp, bir iş planı dahilinde “işletmelerini kuran girişimciler” prensip olarak bu teşvik unsurundan faydalanmaya hak kazanmış olacaklardır.
Peki bu noktadan sonra ne yapılmalı nelere dikkat edilmelidir?
Girişimcinin kuracağı işletmede kurucu ortak olarak en az %30 oranında bir paya sahip olması gerekmekle birlikte, destek başvurusunu yaptığı tarih itibariyle kurmuş olduğu işletmenin üzerinden 2 yıl geçmemiş olmasına dikkat etmesi gerekmektedir.
Destek başvurusundan faydalanmak için, online olarak KOSGEB resmi internet sitesinden “Veri Tabanı”na kayıt olması, buradan tamamlanmış başvuru kayıt belgeleri, iş planı ve ekli belgelerle “KOSGEB Hizmet Müdürlükleri”ne başvurması gerekmektedir. Gerekli inceleme ve onayları müteakip artık bu teşvik mekanizması reel olarak hayata geçmeye başlayacaktır.
Adını sıkça duyduğumuzu dile getirdiğimiz 30 bin TL, nakden veya bir seferde işletme sahibi girişimcilere verilecek değildir.
Geri ödemesiz olarak verilen bu destek miktarı, üç farklı şekilde değerlendirilir.
• İşletmenin kuruluş giderleri (resmi işlemler) için “İşletme Kuruluş Desteği” adı altında verilen desteğin üst sınırı 3 bin TL,
• Kurulan işletmenin ihtiyacı olan her türlü malzeme (ofis, atölye malzemesi vb.) için “Kuruluş Dönemi Makine, Teçhizat, Yazılım ve Ofis Donanım Desteği”nin üst sınırı (12 ay içerisinde kullanılmalı) 15 bin TL,
• Sabit giderler (elektrik, su, telefon doğalgaz, kira, personel net ücretleri vb.) için “İşletme Giderleri Desteği”nin üst sınırı (24 ay içerisinde kullanılmalı) ise 12 bin TL (aylık en fazla Bin TL)’dir.
Bu noktada sermayesi yetersiz olan girişimcinin zihnini yoracak olan şeyin 30 bin TL’nin söz konusu işletme faaliyetlerinde kullanacağı makine, teçhizat için genellikle yetersiz olacağıdır. İşte tam bu noktada “Sabit Yatırım Desteği” imdadına yetişecektir.
Sabit Yatırım Desteği; kurulmuş olan işletmenin 24 ay içerisinde satın alınmak ve en fazla 3 yaşında olmak koşuluyla, faaliyetlerinde kullanacağı makine, teçhizat alımları için, KOSGEB tarafından kullandırılan geri ödemeli bir kredi teşvik unsurudur. Bankalardan teminat karşılığı kullanılacak (Kredi Garanti Fonu (KGF) girişimcilere kefil olabilmektedir. Bknz.) ve üst sınırı 70 bin TL olan bu kredi, kullanıldığı tarihi takip eden 2 yıl içerisinde ödenmeyecek, bu tarihten sonraki 2 yıl içende 3’er aylık vadelerde 8 eşit taksit halinde ödenebilecektir.
Peki yukarıda bahsedilen 4 modülde geri ödemesiz 30 bin TL, geri ödemeli 70 bin TL ve toplamda 100 bin TL olan bu miktar nasıl kullanılacaktır.
Anılan 4 modülde de sözü geçen destek miktarları, toplam harcamalar üzerinden hesaplanacak ve aşağıdaki tabloda gösterilen şekillerde kullandırılacaktır.
Bunu bir örnekle açıklayalım;
Yukarıda bahsedilen aşamaları başarı ile geçen ve girişimcisi Kadın olup, 2. Bölgede kurulan (Bölge ayrımı için bakınız: “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”) bir A işletmesinin yaptığı harcama miktarları şu şekilde olsun;
• İşletme Kuruluş Desteği; 4.000 TL (%70 oranında destek miktarı ile 2.800 TL),
• Kuruluş Dönemi Makine, Teçhizat, Ofis Donanım ve Yazılım Desteği; 20.000 TL (%70 oranında destek miktarı ile 14.000 TL),
• İşletme Giderleri Desteği; 15.000 TL (%70 oranında destek miktarı ile 10.500 TL),
• Sabit Yatırım Desteği; 80.000 TL (%70 oranında kredi destek miktarı ile 56.000 TL).
A işletmesi, toplam harcamaları olan;
• 4.000 + 20.000 + 15.000 + 80.000 = 119.000 TL. için,
• (Geri Ödemesiz: 2.800 + 14.000 + 10.500) + (Geri Ödemeli: 56.000) = 83.300 TL.
destek alacak olup, söz konusu destek ödemeleri harcamaların KDV’siz oranları üzerinden hesaplanacaktır.
Dolayısıyla A işletmesinin girişimcisi Kadın, 39 Bin TL tutarındaki harcamalarının, geri ödemesiz olarak en fazla 27.300 TL’lik bölümünü teşvik olarak kullanacaktır. Verilen maddi teşviklerin, fatura karşılığı olarak ödeneceği göz önüne alınırsa, A işletmesinin kuruluş aşamasında en az 39 Bin TL nakit ihtiyacı olacaktır.
Yukarıda sözü geçen destek unsurlarından faydalanmak isteyen işletme, yapmış olduğu harcamalar ve alımlar karşılığında almış olduğu faturalarla birlikte ilgili KOSGEB Hizmet Müdürlüğü’ne başvurarak, uygun harcama olarak kabul edilenlerin ilgili oranındaki miktarlarının belirtmiş olduğu banka hesabına yatırılmasını talep edecektir. Bahsi geçen ödemelerin vadesi KOSGEB tarafından belirlenmektedir.
Girişimcilerimizin başarılı işletmeler kurmalarına yönelik ekonomi
politikalarımızla ilişkili olarak KOSGEB tarafından sürdürülen “Girişimcilik Destek Programı” oldukça değerli bulunmakla birlikte, ilgili program kapsamında faaliyette bulunacak girişimcilerimizin analizlerini bu bilgiler ışığında yaparak iki yanlıştan bir doğru çıkarmaları gerekmektedir.
Çağan Cem Gezici
Teşvik ve Proje Uzmanı
Yazara Ait Kitabın Satış Linki
KOBİ’lere Büyük İşletmelere ve Girişimcilere Sağlanan Mali Destekler ve Hizmetler
http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=695862
Anahtar Kelimeler (Key Words)
Girişimcilik Destek Programı, Girişimci, KOSGEB Destekleri, Girişimcilik, Teşvik.
Kaynakça
KOSGEB Girişimcilik Destek Programı,
KOSGEB Girişimcilik Destek Programı Uygulama Esasları,
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar,
kosgeb.gov.tr,
tdk.gov.tr,
Gezici, Çağan Cem:KOBİ’lere Büyük İşletmelere ve Girişimcilere Sağlanan Mali Destekler ve Hizmetler, Mayıs 2014, Adalet Yayınevi.
geri ödemeli teşvik kredilerinde uygulanan herhangi bir faiz olup olmadığını açıkça belirtebilirsin. bence yazdıkların başvuruda bulunacak girişimciler için önemli ön bilgileri içeriyor. bir girişimcinin başvuru yapabilmesi için ön şartların neler olduğunu ve hazırlayacağı belgeleri içeren bilgilere ihtiyaç duyulabilir. ayrıca konuya yabancı olan girişimciler için, işletmelerine ödenecek miktarlar için yerinde inceleme yapılıp-yapılmadığı sorusuna cevap verebilirsin. bu bilgilerle ileride oluşturabileceğin KOSGEB yönlendirme kılavuzun temelerini atmış olursun. başarılar.