Rekabet Hukuku'nun Temelleri; Hammurabi’den 4054 Sayılı Kanuna Kadar Antitröst Hukuku Temelleri
1- SHERMAN YASASINA KADAR REKABET HUKUKU ABD’de tarih boyunca hukuk, kapitalizmin kesintisiz devam eden gelişimi içinde başta özel mülkiyet olmak üzere, mülkiyet hakları ve piyasanın değişken biçimleri ve gereksinimlerine uyum sağlamış ve bunları desteklemiştir.[1] Gerek federal devletin siyasi yapısı gerekse sosyolojik temelleri bağlamında kapitalist ekonomi her zaman hukuk kurallarının şekillenmesine neden olmuştur. Öte yandan 19. Yüzyılın son çeyreğinden itibaren global anlamdaki küçük üretici ve dağıtıcı arasındaki rekabetten, şirketlerin rekabetine (corporate capitalism) geçilmiş ve bu durum korunmak istenen serbest piyasa ekonomisi üzerinde tehlikeli durumlar yaratmaya başlamıştır. Özellikle 1864 yıllarından itibaren, anonim şirketlerinin ortaya çıkışıyla, piyasa ekonomisinde devasa güçlerin yoğunlaşması sorunu ortaya çıkmıştır. Ancak, belirtmek gerekir ki bu dönemde yoğunlaşmaya karşı rekabeti savunma fikri çoğunlukla savunulsa da, yoğunlaşmanın çağın gereği olduğunu ve bunu önlemenin serbest piyasa ekonomisine gem vuracağını söyleyenlerin sayısı hiçte az değildi. 1890-1916 küçük işletme kapitalizminin[2] mülkiyet ve piyasa ilişkileri, yeni yeni ortaya çıkan Anonim Şirket kapitalizminin[3] mülkiyet ve piyasa ilişkileri ile çatışmaya ve dönüştürülmeye başlanmıştır. Rekabet ve tekelleşme kapitalizme özgü bir sorun olmakla birlikte , tekelleşmeyle ilgili –basit anlamda- ilk yasalar 4000 yıl önce Babil’de ortaya çıkmıştır.[4] İlke defa eski Babil’de görülen bu soruna birçok toplumun tarihinde tekeli sınırlayıp rekabeti güçlendiren ya da rekabeti sınırlayıp tekeli güçlendiren bir dizi devlet müdahalesi biçiminde rastlanılmıştır. Bu hareketlerin Sherman Yasasına kadar olan gelişimi özet bir biçimde aşağıda gösterilmiştir[5]; İlk Çağ; – M.Ö. 2100 yıllarında Hammurabi Yasalarında tekelci davranışlar yasaklanmıştır, – M.Ö....
Devamını Oku