1. Ad Kökleri
Varlıkları, kavramları, duyguları karşılayan ad soylu sözcüklerdir.
şeker, iyi, diş, çiçek, demir, yas, kin…
Ad köklerine “–mak, –mek” mastar ekini getiremeyiz.
“şeker” → şeker–mek olmaz
“çiçek” → çiçek–mek olmaz
“ağaç” → ağaç–mak olmaz
2. Fiil Kökleri
Hareket anlamı taşıyan sözcüklerdir.
sus–, sev–, üz–, kaç–, çalış–, kork–, çürü–, işit–, ört–, kok–…
Fiil köklerine “–mak, –mek” mastar ekini getirebiliriz.
“sev–” → sev–mek olur
“dök–” → dök–mek olur
“vur–” → vur–mak olur
NOT: Fiil köklerini ad kökleri gibi tek başına yazıp söyleyemeyiz. Mastar durumundaki fiil köklerinin sonuna ya kısa çizgi (–) konur ya da “–mak, –mek” mastar eki getirilir. Fiilin sonuna konan kısa çizgi (–), “mak, mek” diye okunur.
“yırt–” (okunuşu: “yırtmak”)
“çürü–” (okunuşu: “çürümek”)
Fiil köklerini tek başına yazarsak, emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlemiş oluruz.
“sus” → “Sen sus.” anlamına gelir.
(Emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlenmiş.)
“çık” → “Sen çık.” anlamına gelir.
(Emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlenmiş.)
Yansıma Kökler
Doğadaki sesleri yansıtan ad soylu sözcüklerdir.
Yansıma sözcükler, dildeki sesleri kullanarak doğadaki sesleri taklit etmek amacıyla yapılmıştır.
NOT: Yansıma kökler, ad soylu sözcükler olduğu için “ad kökü” olarak kabul edilir.
“me” (melemek) “hav” (havlamak)
yansıma kök yansıma kök
(ad kökü) (ad kökü)
“vız” (vızıltı) “cız” (cızırtı)
yansıma kök yansıma kök
(ad kökü) (ad kökü)
fıs (fısıltı), şır (şırıltı), çatır (çatırtı, çatırdamak), pat (patlamak), çın (çınlamak), hır (hırıltı), şangır (şangırtı), gıcır (gıcırtı, gıcırdamak), fokur (fokurdamak), tü (tükürmek)…
Sesteş Kökler
Yazılışları aynı, fakat anlamları farklı olan köklerdir.
NOT: Sesteş kökler arasında en ufak bir anlam ilgisi yoktur.
Ad Fiil
“gül” → gül: “çiçek, bitki” gül–: “gülümsemek”
“kır” → kır: “şehir dışında kalan kır–: “parçalamak”
boş ve geniş yer”
“kaz” → kaz: “suda ve karada yaşayan, kaz–: “toprağı eşmek”
uçabilen kuş türü”
“büyü” → büyü: “sihir” büyü–: “irileşmek, gelişmek”
“kan” → kan: “damarlarımızdaki kan–: “inanmak, aldanmak”
kırmızı sıvı”
“taş” → taş: “sert, katı madde” taş–: “sıvı maddelerin taşması”
“var” → var: “mevcut, bulunan” var–: “ulaşmak, erişmek”
—— —————————————————————————
sesteş kök anlam ilgisi yok
Aralarında anlam ilgisi bulunan, hem ad hem de fiil olarak kullanılabilen köklerdir.
NOT: Ortak kökler arasında belirgin bir anlam ilgisi vardır.
Ad Fiil
“eski” → eski eski–
“boya” → boya boya–
“sıva” → sıva sıva–
“tat” → tat tat–
“ekşi” → ekşi ekşi–
“kuru” → kuru kuru–
—— —————————
ortak kök anlam ilgisi var
1. Ad Kökleri
2. Fiil Kökleri
Yansıma Kökler
Sesteş Kökler
Ortak Kökler
mftıyfyofyoyotjgmdfgdh
çok güzel iyi anlatmış
yeter lan oylar bana
Gayet iyi daha ne istiyosunuz çok biliyosan kendin site aç kendin yaz
Onumara yapmışsınız ama hiç bişey anlamadım :D:D:D
daha açık olsanız daha iyi olur çünkü temelimde yok 🙁
hiç guzel degil biraz daha iyi olabilirdi emeğe saygi ama daha iyi olabilirdi 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 :):):
alahüme sali al çok güzel
çok şey yok
1. Ad Kökleri
Varlıkları, kavramları, duyguları karşılayan ad soylu sözcüklerdir.
şeker, iyi, diş, çiçek, demir, yas, kin…
Ad köklerine “–mak, –mek” mastar ekini getiremeyiz.
“şeker” → şeker–mek olmaz
“çiçek” → çiçek–mek olmaz
“ağaç” → ağaç–mak olmaz
2. Fil Kökleri
Hareket anlamı taşıyan sözcüklerdir.
sus–, sev–, üz–, kaç–, çalış–, kork–, çürü–, işit–, ört–, kok–…
Fil köklerine “–mak, –mek” mastar ekini getirebiliriz.
“sev–” → sev–mek olur
“dök–” → dök–mek olur
“vur–” → vur–mak olur
NOT: Fil köklerini ad kökleri gibi tek başına yazıp söyleyemeyiz. Mastar durumundaki fil köklerinin sonuna ya kısa çizgi (–) konur ya da “–mak, –mek” mastar eki getirilir. Filin sonuna konan kısa çizgi (–), “mak, mek” diye okunur.
“yırt–” (okunuşu: “yırtmak”)
“çürü–” (okunuşu: “çürümek”)
Fil köklerini tek başına yazarsak, emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlemiş oluruz.
“sus” → “Sen sus.” anlamına gelir.
(Emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlenmiş.)
“çık” → “Sen çık.” anlamına gelir.
(Emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlenmiş.)
Yansıma Kökler
Doğadaki sesleri yansıtan ad soylu sözcüklerdir.
Yansıma sözcükler, dildeki sesleri kulanarak doğadaki sesleri taklit etmek amacıyla yapılmıştır.
NOT: Yansıma kökler, ad soylu sözcükler olduğu için “ad kökü” olarak kabul edilir.
“me” (melemek) “hav” (havlamak)
yansıma kök yansıma kök
(ad kökü) (ad kökü)
“vız” (vızıltı) “cız” (cızırtı)
yansıma kök yansıma kök
(ad kökü) (ad kökü)
fıs (fısıltı), şır (şırıltı), çatır (çatırtı, çatırdamak), pat (patlamak), çın (çınlamak), hır (hırıltı), şangır (şangırtı), gıcır (gıcırtı, gıcırdamak), fokur (fokurdamak), tü (tükürmek)…
Sesteş Kökler
Yazılışları aynı, fakat anlamları farklı olan köklerdir.
NOT: Sesteş kökler arasında en ufak bir anlam ilgisi yoktur.
Ad Fil
“gül” → gül: “çiçek, bitki” gül–: “gülümsemek”
“kır” → kır: “şehir dışında kalan kır–: “parçalamak”
boş ve geniş yer”
“kaz” → kaz: “suda ve karada yaşayan, kaz–: “toprağı eşmek”
uçabilen kuş türü”
“büyü” → büyü: “sihir” büyü–: “irileşmek, gelişmek”
“kan” → kan: “damarlarımızdaki kan–: “inanmak, aldanmak”
kırmızı sıvı”
“taş” → taş: “sert, katı made” taş–: “sıvı madelerin taşması”
“var” → var: “mevcut, bulunan” var–: “ulaşmak, erişmek”
—— —————————————————————————
sesteş kök anlam ilgisi yok
Ortak Kökler
Aralarında anlam ilgisi bulunan, hem ad hem de fil olarak kulanılabilen köklerdir.
NOT: Ortak kökler arasında belirgin bir anlam ilgisi vardır.
Ad Fil
“eski” → eski eski–
“boya” → boya boya–
“sıva” → sıva sıva–
“tat” → tat tat–
“ekşi” → ekşi ekşi–
“kuru” → kuru kuru–
—— —————————
ortak kök anlam ilgisi var
Birleşik Sözcüklerin Yazımı
Birleşik sözcükler, iki ya da daha çok sözcüğün kalıplaşıp kaynaşmasıyla oluşurlar. Hangi biçimde oluşursa oluşsun birleşik sözcük anlamca bir bütündür, tek bir kavramı karşılar; biçimce bir bütündür, sözcükleri birbirinden ayrılmaz ve sözcükleri arasına çekim ekleri, yapım ekleri ya da başka bir sözcük getirilemez.
Birleşik sözcükler belirli kuralar çerçevesinde bitişik veya anlamca tek bir kavramı gösterdikleri halde ayrı yazılabilirler. Birleşik sözcüklerin yazımı ile ilgili birtakım ilkeler varsa da teredütlü durumlar oldukça fazladır. Bu nedenle bitişik veya ayrı yazma konusunda teredüt edilen durumlarda sözcüğün nasıl yazıldığını görmek için Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu’na bakılmalıdır.
Birleşik sözcükler aşağıdaki durumlarda bitişik yazılırlar:
1. İki ya da daha fazla sözcüğün, yeni anlamda bir sözcük oluşturması için birlikte kulanılmasına “birleşme” denir. Birleşme sırasında sözcüklerde anlam, tür ve ses değişiklikleri olabilir. Ses değişimine uğrayan birleşik sözcükler birleşik yazılır:
Örnek: kaynana ( hisetmek, af olmak -> afolmak
NOT: Birleşme, farklı türdeki sözcüklerin farklı biçimlerde kulanılmasıyla oluşabilir:
Örnek: Hanımeli (belirtisiz ad tamlaması biçiminde), Atatürk (eksiz iki ad), Akciğer (sıfat tamlaması biçiminde), Mirasyedi (bir isim, bir çekimli fil), Gökdelen (bir isim, bir filimsi), Birkaç (iki sıfat), Biçerdöver (iki çekimli fil), Çıtçıt (ikileme), Bakakalmak (iki fil)…
2. Sözcüklerinden biri veya ikisi birleşme sırasında benzetme yoluyla anlam değişmesine uğrayan birleşik sözcükler birleşik yazılırlar:
Örnek: bal arısı (iki sözcük de anlamını taşıyor), suböreği (birinci sözcük anlamını yitir¬miş), rüzgârgülü (ikinci sözcük anlamını yitir¬miş), aslanağzı (iki sözcük de anlamını yitir¬miş), keçiboynuzu, kuşburnu, camgüzeli, karabaş, karagöz (balık), karafatma (böcek), yeşilbaş (ördek), yalıçapkını (kuş)…
3. Gelenekleşmiş olarak bitişik yazılanlar:
Örnek: başbakan, başçavuş, başhekim, başhemşire, başkent, başkomutan, başköşe, başöğretmen, başparmak, başrol; aşçıbaşı, binbaşı, elebaşı, ustabaşı…
4. Tür değişmesi yoluyla oluşmuş bileşik sözcükler bitişik yazılır:
Örnek: mirasyedi, uyurgezer, sıkboğaz
5. Bir veya iki öğesi emir kipiyle kurulan birleşik sözcükler: albeni, ateşkes, çalçene, rastgele, sıkboğaz, çekyat, kapkaç, örtbas…
6. -an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş sıfatfil eklerinin kalıplaşmasıyla oluşan birleşik sözcükler:
Örnek: ağaçkakan, cankurtaran, oyunbozan; barışsever, bilgisayar; hacıyatmaz, kuşkonmaz, külyut-maz; çokbilmiş, güngörmüş…
7. İkinci sözcüğü veya her iki sözcüğü de -di, -di/-du/-dü/-tı/-ti/-tu/-tü kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik sözcükler:
Örnek: albastı, çıtkırıldım, gecekondu, imambayıldı, mirasyedi, şıpsevdi…
8. Ev, hane, name, zade sözcükleriyle oluşturulan birleşik sözcükler:
Örnek: aşevi, doğumevi, huzurevi, orduevi, yayınevi; dershane, kahvehane; beyaname, siya-setname; amcazade, teyzezade…
9. Farsça ve Arapça kuralara göre oluşturulan isim ve sıfat tamlamaları ile kalıplaşmış biçimler:
Örnek: ehlibeyit, gayrimenkul, gayrimeşru, hüsnükuruntu, hüsnüniyet, suikast; darülaceze, fevkalade, şeyhülislam, tahteşur; aleykümselam, bismilah, inşalah, maşalah, velhasıl…
10. Yardımcı birleşik eylemler, bileşme sırasında ses değişikliği olmuşsa bitişik; ses değişikliği olmamışsa ayrı yazılır:
Örnek: hal-olmak -> halolmak, zan-etmek -> zanetmek, seyir-etmek -> seyretmek, kayıp-olmak -> kaybolmak, fark-etmek -> fark etmek, muhtaç-olmak -> muhtaç olmak…
11. Kuralı birleşik eylemler her zaman bitişik yazılır
Örnek: anlayıvermek, görebilmek, uyuyakalmak, düşeyazmak
ÇOK AYRINTILI
performanstı tşk
Çok işime yaradı.Ama birde ekleri arıyorum.Ek çeşitlerinide yazarmısınız lütfen.
çok savlun
ad kök = isim kök
napak ölekmi
bn çiçek kökü falan arıyordum
hakikaten süper yani
neyse hadi bakalım
sen acı ve gerçeksin canım
Pelin Hanım bilmediğiniz konularda haksız suçlamalar yapmayın lütfen. Sitemizdeki tüm konular özgündür. Büyük bir emek harcanarak özenle hazırlanmışlardır. Beğenmediyseniz beğenmediğinizi ifade edebilirsiniz. Ancak sizin yaptığınız eleştiri değil resmen hakaret, bu şekilde tekrar yorum yazarsanız siteye girişiniz dahi engelenebilir.
Bilgilerinize.
bu ne ya adam kopyala yapıştır yapmış bide telif hakından söz ediyor…!!!!!!!!!!!!!!!!!! tam bir rezalet dorusu
güzel bir site her şeyde yardımcı oluyor
çok gzl
bu site çok kötü sadece bunla kalmayıp hepsi kötü.
fotokopimdeki soruları bu site sayesinde çözebildim
çok kötü yuh kopyala yapıştır yapıyolar
çok kötü yuh kopyala yapıştır yapıyolar
eh işte
bence çok iyi değildi çünkü pek işime yaramadı 🙁 🙁
valaha ödevimi burdan yaptım ve sıyırdım dersten teşekür ederim ama vidivodo.com daha iyi ama orada bu başlık altında birşey yoktu
ya bu ne ya istediğim hıcbır bılgıye ulasamadım alah alah
istediğim bilgiyi alamıyorum of of
çok güzel son dakikada hocanın dilinden kurtuldum
görürsünüz siz
sınava çalışmam lazımdı çok işime yaradı teşekürler
işime yaradı SİTEME BEKLERİM webhilem.tr.g/
çok güzel
hiç sevmedim malesef acı ama gerçek
süper bişey beyler bayanlar herkese tavsiye ederim
ÇOK GÜZEL TEŞEKÜREDERİM
ödew için süper
tşk çok saglun
Arkadaşlar ek ve kökleri nasıl ayırıyoruz.mesala GELDİ cümlesinin ek ve kök nasıl ayırcaz…lütfen bilen biri yardımcı olsun
süper oldu ya perfonmasımın hepsini burdan yaptım bakalım inşalah 100 alırım 😉
yo ye süper bir şey
ÇOK GÜZEL:] [^^^]
doğru düzgün bir şey yok
saolun arkadaşlar inşalah öğretmen anlamaz
fgcvhbfw galiba türkçen -1 ad kök isim kök demek ad=isim çaktın mı 😀
proje odevimden bu site sayesinde 100 aldım
çok iyi arkadaşlar ………………..
bilgilendirdiğiniz in çk teşekür edrm:D
isim kök istiyorum
İşime çok yaradı. Teşekür ederim.
süper olmuş.
vav süper kankeyta
****** hani isim kökleri nerede
MéRhaba SüpeR Site ..
YaŞadıqıM o qünLéRi unuTMaK zoR ..qeCeLeR Boyu BékLemek NediR .. oNu biRde baNa soR ..ÇoK özLemeK we SewmeDiqini biLméK Sonu qeLmez aCıLaRımLa beRabeR .. :S
Helal olsun abeme 🙂
çok dandik bir site.bence çok dandik bilgiler vermektedir.
ders çalışmak için güzel bir site [GoD]
gerçekten ders çalışmak için güzel bir site GoD
çok teşekür ederim ya bir türlü bulamıodum buldum çok saolun
çok güzel bi site!!!!!XD
harika bir site süper bayıldım :sily: :kis: 😀
harika bir site 1sat’tir arıyorum sonunda buldum süper
👿 çok fazla be abi :pinch:
çok iyi bir site
😀 çok güzel bir site dersler için güzel:))
güzel bi ödev oldu!!! ! !!!!
çok güzel bir site. sağolun herşey için.
süper bi site elerinize sağlık 💡
Emeğinize Sağlık (:
süper bi site coşmuşsunuz
bencede çok çalıkan olduğundan dolayı içindekinin biligilerini anlamışsın. :cher: 😀 :pinch: :s 😉 :huh: :unsure: :unsure: 😛 🙂 :side: :X 😯 🙁 :angry: :0 :arow: 💡 ❓ ❗
:kis: bence çok iyi bilgiler vermektedir.. :woho:
süper olmuş ödev için