* Anlatım gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek (güçlendirmek) amacıyla sözcüğün yinelenmesi veya birbirine yakın ya da karşıt anlamlı iki sözcüğün yan yana kullanılmasına “ikileme” denir. İkilemeyi oluşturan sözcüklerin yerleri kalıplaşmıştır, bu yüzden ikilemeyi oluşturan sözcüklerin yerleri değiştirilemez.

Sponsor Bağlantılar

* İkilemeler ayrı yazılır. İkilemeyi oluşturan sözcükler arasına hiçbir noktalama işareti konmaz.

Bazı gazeteciler benim hakkımda  abuk  sabuk  yorumlar yapmışlar.

… abuksabuk … / … abuk, sabuk … / … abuk-sabuk …  (Yanlış)

* İkilemeler bitişik yazılmaz.

* İkilemeyi oluşturan sözcükler arasına virgül (,) konmaz.

* İkilemeyi oluşturan sözcükler arasına kısa çizgi (-) konmaz.

Böylesi adamlara  şaka  maka  yapılmaz.
Sabret bir tanem, bu hasretlik  er  geç  bitecek.
Gecenin bir vakti, ne yapıyorsun öyle  şangır  şungur!
Sanatçının evi  eski  püskü  eşyalarla doluydu.

* İkilemeyi oluşturan sözcükler, yapım ve çekim eklerini alabilir. Sözcüklerinden biri veya her ikisi ek almış ikilemeler de ayrı yazılır. Sözcüklerin arasına hiçbir noktalama işareti konmaz.

el  ele        (elele  /  el, ele  /  el-ele  Yanlış)
göz  göze   (gözgöze / göz, göze / göz-göze  Yanlış)
art  arda     (artarda / ardarda  / art, arda / art-arda Yanlış)
evli  barklı   (evlibarklı / evli, barklı / evli-barklı Yanlış)
irili  ufaklı   (iriliufaklı / irili, ufaklı / irili-ufaklı Yanlış)
kırık  dökük  (kırıkdökük / kırık, dökük / kırık-dökük Yanlış)
günden  güne (gündengüne / günden, güne / günden-güne Yanlış)
elden  ele   (eldenele / elden, ele / elden-ele  Yanlış)
tepeden  tırnağa  (tepedentırnağa  / tepeden, tırnağa / tepeden-tırnağa Yanlış)
havadan  sudan  (havadansudan  / havadan, sudan / havadan-sudan  Yanlış)

* Dilimizdeki kimi ikilemeler zamanla kalıplaşarak birleşik sözcük olmuştur. Bu tür ikilemeler bitişik yazılır.

civciv, çerçöp, cızbız, şipşak

 

Konuyla İlgili Diğer Yazılar:

* Yazım Kuralları
* Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler
* “ki”nin Yazımı
* “de”nin Yazımı
* Ay ve Gün Adlarının Yazımı
* Satır Sonuna Sığmayan Sözcüklerin Yazımı
* “mi” Soru Edatının Yazımı
* Deyimlerin Yazımı
* İkilemelerin Yazımı
* Pekiştirilmiş Sözcüklerin Yazımı
* “a,e” Ünlüleriyle Biten Fiillerin Yazımı
* İkinci Hecesinde Dar Ünlü Bulunan Sözcüklerin Yazımı
* Ünsüz Benzeşmesi Görülen Sözcüklerin Yazımı
* Birleşik Fiillerin Yazımı
* Birleşik Sözcüklerin Yazımı
* Kısaltmaların Yazımı
* Sayıların Yazımı
* Yabancı Sözcüklerin Yazımı
* “n-b” Çatışması (Göçüşme) Olan Sözcüklerin Yazımı
* Belgisiz Sözcüklerin Yazımı
* “-gil” ve “-ler” Eklerinin Yazımı
* “Dünya, Güneş, Ay” ve Öteki Gezegen Adlarının Yazımı
* “ile” Sözcüğünün Yazımı
* “iken” Sözcüğünün Yazımı
* Ekfiilin (imek: idi, imiş, ise) yazımı